Kandidatentornooi, R4-6.

Even vooruitlopen. Ja, je kunt niet zeggen dat er overvloedig wordt gescoord in Madrid, want 6 keer in 6 ronden (24 partijen) is 1 op 4 oftewel 25%. De keerzijde van deze medaille is wel dat we eigenlijk nog maar 1 salonachtig geval hebben gehad, en dat de strijd bepaald niet wordt geschuwd. Nepomniachtchi–Firouzja was zo’n tweekantige  Siciliaan waarin wit en zwart met verbonden pionnen op tegengestelde vleugels oprukken, in de hoop als eerste dodelijk toe te slaan. De zwarte poging liep echter dood, mede omdat Firouzja bijzonder veel tijd had verbruikt en daardoor in de fout ging, en wit liet zich deze kaas niet van het brood halen. Tweede zege voor de Rus, die alleen leider wordt.

In Ding–Caruana besloot zwart zijn b-pion op te geven om de c-lijn te controleren en zag die pion vervolgens nooit meer terug. Of dat een probleem was, zou moeten blijken, maar Caruana hield er alleen een minpion aan over, geen extra kansen, en Ding kon er ten slotte niets uit puren. Sneu zo’n pion meer die je niet tot winst kunt voeren, maar een gemiste kans mag je het niet echt noemen. Er zat niet meer in, en Caruana weet wel hoe hij dat houdt.

Het huiswerk van Nakamura, met zwart tegen Rapport, was kennelijk grondig en gedetailleerd geweest: een verbeterde versie van een partij met Caruana een paar maanden eerder. Twintig zetten a tempo en gelijk spel voor je “Oeps” kon zeggen. Rapport beleefde niet zoveel plezier aan de vijandelijkheden: “De opening was een ramp, niks heel ernstigs, maar ik had gewoon niets met wit.” Het eindspel werd nog even scherp, maar beiderzijds werd het vuur tijdig geblust.

Duda wist Radjabov al snel aan het denken te zetten, maar die vond dat niet meteen een onoverkomelijk probleem, zeker toen de Pool het initiatief uit handen gaf. Wat volgde, was een grote stukkenruil resulterend in een remiseachtig toreneindspel. De tijdcontrole werd gehaald, en toen was het ook meteen tijd om handjes te schudden.  

Ronde 5. Na het spektakel van dag 4 kwam gewoon dat van dag 5. Dramatische ontwikkelingen, gemiste kansen en heerlijk schaak. Caruana en Rapport vlogen er meteen in. Al op zet 5 (nota bene 5. … a6 in een Siciliaan, het had vreemder gekund) kon Fabi’s huiswerk zowat in de prullenmand. Tja, dan maar 6. g4, vond hij, à la Keres, en dan kon je zeggen dat het spel op de wagen zat: Caruana ging all-in, Rapport bood flink weerwerk en vond, terwijl het bord in vuur en vlam stond, de zet die geforceerd remise opleverde. Kortste partij van de dag, maar dolle pret zolang ze duurde.

Firouzja had nog nooit (klassiek) verloren van Duda en zou dus vast zijn kans willen gaan. De Pool had echter geen zin in avonturen en opteerde voor de Russische, pardon de Petrov-verdediging, iets wat uw dienaar wel kon smaken. Hij hield het met zwart wel dynamisch, maar nam ook de kansen te baat om hele rijen stukken te ruilen en dus liep de zaak uit op remise. Firouzja zag het wat ontgoocheld aan: geen schijn van een eerste winst en geen stap dichter bij de voorste gelederen.

Petrov, zei ik, en ja hoor, dat was ook de keuze van Nepomniachtchi tegen Nakamura: deed hij trouwens ook, nog wel 3 keer, tegen Carlsen in het WK, dus wat wil je? Maar ja, ook ervaren schuivers halen al eens varianten door elkaar: 16. Dg4, net niet a tempo gespeeld (14 seconden), was een miskleun, en naar verluidt grinnikte Carlsen iets in de stijl van “Jep, Nepo is weer zijn oude zelf” (snel spelen en zo blunderen). Het zag er even sterk naar uit dat Nepo zijn pas verworven 1^ste stek alweer zou kwijtspelen, maar Nakamura kon niet profiteren. Ten slotte wist Nepo te consoliderenen danperste hij er een herhaling van zetten uit. Ook daar had Carlsen kritiek: “Hoe kun je nu in één seconde die zet opnieuw spelen? Zo ongedisciplineerd! Ruik het bloed in het water, gast, wees een *** haai!”. Hij zou nog voor de winst gegaan zijn, gelijke stelling of niet. En misschien was dat ook aangewezen, want Nakamura vertelde nadien dat hij zowat tilt was nadat hij zijn voordeel had verkwanseld: kortom, misschien wel rijp voor de slacht.

Voor Ding heeft nog niet veel willen lukken, maar met één zege zou hij in de voorste gelederen kunnen staan. Met zwart tegen Radjabov zat het er een tijdlang volop in, nadat die wat onzorgvuldig pionnen had opgeschoven, maar opnieuw liep het mis. Uitgerekend op de 40^ste zet, en met nog 12 seconden op de klok, gaf hij de tegenstander net de tijd om de meublen te redden. Alweer een domper!              

Ronde 6. In het festival van gemiste kansen was deze keer Radjabov (met wit) aan de beurt. Toen Rapport kort voor tijd een giftig pionnetje wegsnoepte, alsof hij de plots opstekende witte storm niet in de smiezen had en nog minder hoe hij op slag ook helemaal verloren stond, zag Radjabov de winnende voortzetting over het hoofd en wikkelde af naar remise. Gewoontegetrouw, of toevallig, wie zal het zeggen, maar hij liet wel een reuzenkans onbenut.  

Ook Nakamura en Ding tekenden de vrede, maar opnieuw zal de Chinees daar niet gelukkig mee zijn. Commentatrice Judith Polgar dacht hem op de 34^ste zet een blunder toe, zonder dat de heer/dame/x Stokvis dit feilen überhaupt in de gaten had (evaluatie 0,0 + zet 1^ste keuze). Nakamura liet er geen gras over groeien en ging zonder dralen naar de gedwongen vrede.

Of Nepomniachtchi van zijn uitschuiver (zonder erg) hersteld was, moest blijken, maar de tot nu solide spelende Duda maakte het hem niet moeilijker dan nodig. Nepo kwam fris ogend uit de opening, trok met zijn voltallige koningspionnenheir op naar de zwarte monarch en na zowat 20 zetten was de klus al nagenoeg geklaard. Duda slaagde er niet in om het onheil nog af te weren en incasseerde zijn eerste verlies.

Als de leider wint, kun je dat als naaste achtervolger maar beter ook doen, anders wordt je achterstand wel link. Caruana had het kunnen denken, deed dat misschien ook, maar uiteraard speelde ook Firouzja mee. Alleen is die nog vrij onervaren en kennelijk niet in allerbeste doen. De partij bleef relatief gelijk tot hij, te voortvarend, een kwaliteit investeerde. Vervolgens nam Caruana het heft meer en meer in handen en ten slotte moest de jonge Fransman (ex-Iraniër) het hoofd buigen. Caruana blijft zo in het spoor van Nepomniachtchi, Firouzja loopt z’n 2^de blauwtje en ziet een mogelijke eindwinst al vrijwel verdampen. Nog even een stand van zaken, één ronde vóór halfweg. Dat is al wat: het einde is nog maar net iets meer dan half zo ver als in het begin. Nepomniachtchi (4,5/6) en Caruana (4/6) nemen ietwat afstand van de rest: Nakamura en Rapport (beiden 3/6)volgen nu al op anderhalf punt van de leider, een vol punt op de runner-up. In de onderste tabelhelft is Firouzja laatst (2/6), een half punt achter het trio Ding, Radjabov en Duda (2,5/6). Niets is beslist natuurlijk, maar de tendensen beginnen zich af te tekenen. Eentje daarvan: het ziet er voorlopig niet naar uit dat we een kersverse uitdager krijgen. Nu volgt eerst rustdag 2, dan ronde 7 en als die erop zit, zijn we echt halfweg.