De voorbije twee dagen vormden het sluitstuk van de schaakwereldkampioenschappen “sneller” en “snelst”, die in tegenstelling tot wat de officiële naam kon doen vermoeden gewoon in Moskou doorgingen. Het WK Blitz liep voor de heren over 21 ronden, de dames mochten na 17 ronden gaan douchen. Het tempo was 3’+2”, wat we in de club ook al eens hebben uitgeprobeerd, en als je wou checken of je twee seconden er effectief bij kwamen, waren ze alweer om. Ergo, snel naar het flitsende schuifwerk! _LEESMEER_
Zoals vorige keer vermeld, deed Kramnik voor de gelegenheid een wederoptreden. Dat ging gepaard met een resem reacties vooraf en tijdens, in de zin van: hoe lang gaat hij mee, en als hij even meegaat – Zwitsers systeem, dus eerst makkelijke happen – wanneer stort hij dan in? Commentatoren en verslaggevers kunnen wonderwel meeleven, dat blijkt, maar de oude rot zette ze allemaal flink te kijk: hij ging verdomd goed mee en wel tot op het einde. Met 15/21 pakte hij brons en liet hij een schare actieve toppers achter zich. Op dag twee scoorde hij 7/9, met zeges tegen o.m. Nepomniachtchi, Matlakov, Yu en (een hele mooie tegen) Firouzja, en remises tegen Nakamura en Vachier-Lagrave. Alleen tegen Carlsen ging hij onderuit, maar dat deden de meesten wel.
Na dag 1 stond de champ trouwens al aardig aan de leiding, met 10/12, een half punt voor Matlakov en een punt voor Nakamura, Dubov en Nepomniachtchi. Dag 2 liep iets minder vlot, en zo wist Nakamura met een stevige sprint weer langszij te komen. Hij perste er zes overwinningen en drie remises uit en dat was goed voor een finale ex aequo met de wereldkampioen. Ook nu voorzag het reglement een play-off, en daarin had Nakamura de beste start kunnen nemen: in de eerste partij overzag hij een stukwinst (ook Carlsen bleek het niet gezien te hebben) die (hoogstwaarschijnlijk) winst had kunnen opleveren. In de tweede speelde hij te passief en verzekerde de Onvermijdelijke zich nog maar eens van eindwinst. Nakamura veroverde – het woord is helemaal van toepassing – de zilveren plak, na een 7,5/9 op de slotdag, een vol punt beter dan de champ, en wie kan dat zeggen? Mooi ook dat de Amerikaan na afloop felicitaties twitterde naar Carlsen én Firouzja, van wie hij op dag 1 verloren had en die ongewild een beslissende rol had gespeeld in de eindstrijd, zoals u meteen gaat kunnen lezen.
Het goud ging dus alweer naar Carlsen, maar die had geen moeite om toe te geven dat Vrouwe Fortuna hem daarbij ook enigszins welgevallig was geweest. De remonte van Nakamura bijvoorbeeld had hem de das kunnen omdoen, als hij in de 19de ronde niet als een zwaar uit de kluiten gewassen kameel door het oog van de naald was gekropen. En wel tegen de jonge superbelofte Firouzja, die huizenhoog gewonnen stond, drie keer de welhaast onmiddellijke winst miste en tot slot dramatisch door zijn vlag ging. Prompt ontstond er commotie. Firouzja, die van ontgoocheling meteen was rechtgesprongen toen hij zag dat zijn vlag viel, keerde zich dan vragend om naar de scheidsrechter en Carlsen: is dit geen remise, omdat de tegenpartij nog enkel een loper over heeft? Nietes, bleek al snel: Grischuk, die mee had staan kijken, bracht in dat Carlsen nog altijd mat kon geven, zij het dat het om een uitgesproken zelfmat van Firouzja zou gaan. Dat is echter niet verboden, vond ook de hoofdscheidrechter met het reglement in de hand, en dus winst voor Carlsen.
Tot daar het welwillendste deel van de heisa. Firouzja accepteerde de uitleg (en het verlies) maar diende kort daarop formeel een klacht in (ook al moest hij daar 300 dollar voor ophoesten): bij de laatste zettten was hij gestoord door Carlsen die luidop “iets in het Noors had gezegd”. Wat op de beelden alleszins is te zien, is dat de Iraanse knaap in de bedoelde fase vooral tijd verliest met het omgooien en weer goed zetten van zijn stukken, en het is niet te zien of te horen dat Carlsen daar wat dan ook zegt. Wel had hij een heel stuk eerder (zet 35, zowat 30 zetten voor het einde) een “emotionele reactie” (een vloek in het Noors?) toen hij een pion verloor, maar dat kon zoveel zetten later niet meer van tel zijn: het grootste deel van die tijd stond Firouzja gewoon te winnen en ging het er altijd beter uitzien. Twee: ook zou de klok niet goed hebben gewerkt, maar dat is kennelijk een “journalistiek” broodjeaap, want uit de foto van zijn handgeschreven tekst blijkt dat het punt niet werd aangekaart. Tenzij de tekst nadien nog is aangevuld, natuurlijk. Hoe dan ook, de klacht werd afgewezen.
Een heel jammer voorval, te meer omdat de kans niet denkbeeldig is dat beiden het ooit tegen elkaar zullen opnemen in een WK-match en dat je niet kunt wensen dat dit incident voor een jarenlang antagonisme zou zorgen zoals de sensatiejongens dat graag aanwakkeren en opkloppen. Op chatkanalen etc. was het terstond prijs: Firouzja was een slechte verliezer en een klein kind, Carlsen was arrogant en had zich moeten excuseren, en meer van dat soort (anti)fanmail. Carlsen zelf had misschien wel de beste reactie: “Die klacht, dat begrijp ik helemaal. Hij is jong, emotioneel, hij is duidelijk van streek, maar ik denk niet dat het [d.i. de klacht] hem iets zal opleveren. Ik vind echter wel dat zijn reactie niet te streng moet worden beoordeeld. Zoiets gebeurt, in het vuur van het ogenblik, en ik vind dat hij ook dubbel en dik gefeliciteerd mag worden voor zijn fantastische prestatie. Zilver winnen in rapid en hier tot op het einde meedoen voor een medaille.” En Firouzja zelf zat luttele tellen later al opnieuw te blitzen met Nakamura, tot ze beiden aan de beurt waren in de prijsuitreiking en wel moesten ophouden …
Nog vermelden dat Grischuk en Vachier-Lagrave de 4de plaats deelden en dat Firouzja deze keer op 6 eindigde, weliswaar met een hele sliert (14 stuks) “gelijken”. Winnaar Carlsen is nu niet enkel titelhouder in alle disciplines (klassiek, rapid en blitz) maar hij voert ook alle klassementen aan. En dan kun je lang willen discusiëren over wie allemaal wel of niet verdient om in het kandidatentornooi aan te treden, maar of de winnaar ’s werelds beste iets zal kunnen maken, is zeer de vraag. Met als onvermijdelijk antwoord: nope. Maar zeg nooit nooit. Hoe dan ook, die debatten zijn nog niet voor meteen, maar waar we wel mogen naar uitkijken is: TATA STEEL in Wijk aan Zee, traditioneel één van de hoogmissen van het jaar. Versie 2020 begint over een 10-tal dagen en zal naar aloude gewoonte (en heel verdiend) onze bijzondere aandacht krijgen …
Voor één keer moet ik de dames er even doorjagen. Hun tornooi verliep iets minder commotioneel, maar niet zonder spanning. Nadat ze flink uit de starblokken was geschoten op de eerste dag, ging Kateryna Lagno op de tweede dag een keertje onderuit, zodat ze toch nog wat moest doorduwen om haar titel te prolongeren. Maar dat deed ze met verve. Achter haar hielp Tan een handje door Anna Muzychuk af te stoppen, die met zilver genoegen diende te nemen, en daarbij ook zichzelf naar brons te spelen. Mooi dat ten minste één van de beide Chinesen (vrouwelijke Chinezen, dus, of is dat Chineses?) die in het rapid-WK op het laatst onderuit gingen – Tan verloor toen en viel naast het podium – in extremis nog het podium haalde. De andere, Lei, die op een haar de titel miste, werd nu heel verdienselijk 6de. Opvallend ook: Gunina, onlangs in het GP-luik van Monaco nog desastreus allerlaatste met 8 nullen, 1 één en 2 halfjes, eindigde hier hoog, zij het net naast het podium. Een half punt verder werd Kosteniuk 5de.
Dat was het dan voor 2019. Moge 2020 minstens evenveel brengen, en waarom niet, nog meer. Mijn voornemens zijn alvast gemaakt. Nu nog waarmaken …
Tot verbazing van velen stond Carlsen niet op 1 in de officiële blitzratings van 1 januari. FIDE moest zich vergist hebben, door twee partijen te verrekenen die niet verrekend mochten worden, zo luidde het, maar met het reglement in de hand kon FIDE aantonen dat hun versie de correcte was. Kortom: Nakamura nog steeds op 1 in blitz (met 2900), Carlsen op 2 (2887).
Firouzja doet trouwens mee aan Wijk Aan Zee/Tata Steel chess.
Benieuwd hoe hij het doet in het langschaken tegen de (rest van de?) wereldtop.