Ronde 13. Jawel, want 14 deelnemers. Het zal maar mislopen in net die ronde. Stel dat de organisatoren 13 zouden schrappen (dus van 12 ineens naar 14 gaan), zou dat een verschil maken? Natuurlijk niet (denk ik), maar vertel dat maar eens aan een bijgelovige schaker. Hoe dan ook, vandaag de 13^de en laatste ronde, en zo nodig een play-off: als twee of meer spelers de eerste plaats delen, spelen de beste twee (cf. scheidingscriteria) een play-off, bestaande uit twee blitzpartijen en desgevallend een Armageddonding. Zo wil je niet verliezen, toch? _LEESMEER_

Na goed drie uur spelen is Carlsen het eerst klaar: Vachier-Lagrave, licht onkennelijk in dit tornooi, gaat in 40 zetten voor de bijl. Het maakt voor de eindzege niets uit. Tegelijk staat Grandelius total loss tegen Van Foreest. Neerlands jongste komt zo dadelijk dus op een eindscore van 8,5/13, een halfje boven Giri. Die mag alleszins niet verliezen van Anton Guijarro, maar ziet tussen meer sterretjes dan winstkansen. Firouzja stond een fractie beter tegen Wojtaszek, maar het verschil is alweer verwaterd. Ook Caruana had een tijdje het betere spel tegen Tari, ondanks een spuuglelijke triplepion. Ook daar ziet de heer Stokvis niets onevenwichtigs (meer), maar kan nog wel iets gebeuren.  

Moeilijk om te voorspellen hoe het afloopt. Giri lijkt niet te gaan winnen, en komt dan hooguit op 8,5 uit, evenveel als landgenoot Van Foreest. Ergo play-off. Nog kwalijker: zowel Firouzja als Caruana kunnen ook nog gelijk komen, en dan tellen de SB-scores. Correctie, want terwijl ik dit schrijf, rollen twee uitslagen binnen: Van Foreest heeft het inderdaad gehaald en Tari– Caruana is remise geworden. De Amerikaan eindigt dus op 8/13, en doet dus niet meer mee voor de eindzege. Ook Esipenko, die Donchenko helemaal murw heeft gespeeld, strandt op op 8/13. Wat Firouzja betreft, die moet nu wel winnen om gelijk te komen met Van Foreest en (mogelijk) Giri, die in dat geval vermoedelijk een betere SB-score zal hebben dan zijn jonge landgenoot. Een play-off Giri–Firouzja zit er dan in. Hoe dan ook, als de winnaar het klaarspeelt met 8,5/13 is dat de laagste score in jáááren: het is geleden van Carlsen in 2010 (in 2014 won Aronian met 8/11, maar dat is minder goed dan 8,5/13). Komaan, Giri, maak er nog gauw 9/13 van, is men dan geneigd te toeteren.

Na zowat zes uur twee verdere remises. Van Duda–Harikrishna hing niets meer af, maar ook Anton Guijarro en Giri deelden het punt. Dat maakt dat laatstgenoemde nog niet zeker is van een play-off. In tegenstelling tot wat ik boven verwachtte, heeft Van Foreest momenteel een iets betere SB-score dan Giri. Tja, die scores veranderen ook bij elke partij, aan een detailberekening ga ik mij niet wagen. Mocht Firouzja alsnog winnen en de betere SB-score blijken te hebben (maar van Wojtaszeks eindresultaat kan hij weinig rapen) dan valt Giri nog uit de boot. En verliezen in een play-off zoals tegen Carlsen in 2018 is evenmin uitgesloten. We wensen het hem niet toe: mag het eindelijk eens lukken voor een van de beste spelers ter wereld met de reputatie dat het altijd “net niet” is?   

Even later, de jongste ontwikkeling: kort voor het einde zat Firouzja op een +3,0-evaluatie, maar in (ziedende) tijdnood smolt het voordeel algauw als sneeuw voor de zon. Het behaalde halfje (ergo 8/13) volstaat niet om mee de eerste stek te gaan delen en dus zijn het Van Foreest en Giri die voor de eindzege mogen bakkeleien. Ik heb het niet allemaal live gevolgd, volgens enkele chatgeruchten zijn Firouzja en Wojtaszek na hun 60^ste zet nog “gestoord” door officials, maar mogelijk was dat omdat eerstgenoemde sowieso de play-off niet meer kon halen en dat er dus niet op hen zou worden gewacht. Controverse? Dat horen we nog wel.

Play-off. Snelle partijen, dus als je dan zelf even iets trager bent, mis je een deel van de actie. Ik kom erin door over te schakelen naar chess24, waar Peter Leko en Lawrence Trent bijna hysterisch de laatste zetten verslaan van de eerste blitzpartij. Kennelijk een rollercoaster, waarin alles nog net op tijd werd gered. Oef! De tweede partij blijkt heel wat minder sensatie te genereren, wordt nog wel even spannend, maar mondt uit in remise. Het time management van Giri verontrust mij wel enigszins. Armageddon! De jongste heeft zwart, en een minuut minder. Increment: 3 seconden per zet vanaf zet 60. Ik zou niet meteen in Giri’s schoenen willen staan.  

Van Foreest start goed, zo lijkt het, maar begaat enkele onnauwkeurigheden en staat halverwege zo goed als verloren. Dan slaagt hij er toch nog in om Giri aan het denken te zetten: die verkwist liefst 30 seconden aan één zet en verspeelt niettemin zijn hele voordeel. Met wat hem nog rest, en voorlopig zonder increment, kan hij dit nooit winnen. Maar zie, de omstandigheden zijn zo zenuwslopend dat Van Foreest pardoes een stuk inzet.  Met seconden op de klok moet Giri de 60^ste zet halen om via increment de winst te verzilveren, maar het noodlot bepaalt dat hij dat net niet haalt: op de 58^ste gaat hij door z’n vlag.

Conclusie: 36 jaar na Jan Timman wint eindelijk nog eens een Nederlander het Tata Steel Chess-tornooi. Niet de nationale nummer 1 Giri, maar de goed 21 jaar jonge belofte Jorden VAN FOREEST, vooraf 100 tegen 1 ingeschat. Wat een prestatie! Voor runner-up Giri, die in 2018 al eens op die manier verloor, moet het toch wel pijnlijk zijn: één van de grote tornooien winnen wil maar niet lukken, terwijl een jonge snoeshaan, pas voor de 3^de keer in de hoofdgroep, hem dat even komt voordoen.

De eindstand (volgens SB):

1 Van Foreest 8,5

2 Giri 8,5

3-5 Esipenko, Caruana, Firouzja 8

6 Carlsen 7,5

7 Harikrishna 6,5

8-9 Tari, Grandelius 6

10 Duda 5,5

11-13 Anton Guijarro, Wojtaszek, Vachier-Lagrave 5

14 Donchenko 3,5

Dat de jeugd van zich heeft laten spreken, kun je wel stellen. Volgens de live ratings stijgt Firouzja 5 plaatsen op de wereldranglijst (2759, +10) en is hij nu 13^de (nog 12 te gaan!), winnaar Van Foreest klimt 30 plaatsen (2701, +30) en wordt 37^ste en Esipenko gaat 22 trapjes hoger (2701, +24) en neemt de volgende stek in, 38^ste. En of de toekomst verzekerd is!