Een federale rechter in Missouri (US District Court Eastern District Missouri) heeft de aanklacht van Hans Niemann tegen Magnus Carlsen, Play Magnus, chess.com, LCC, Daniel Rensch en Hikaru Nakamura afgewezen. De beklaagden hadden elk op hun eigen manier beweerd dat Niemann vals had gespeeld tegen Carlsen in de Sinquefield Cup 2022 en wellicht ook elders in de voorbije twee jaren, al kon geen van hen enig bewijs leveren. Zij gaan dus voorlopig vrijuit, wat niet noodzakelijk betekent dat er geen vervolg komt, maar ten minste zijn eerste slag heeft Niemann niet thuisgehaald.
In de precieze aanklacht, die ik u bespaar wegens te juridisch-technisch, haalde Niemann zijn mosterd in de antitrustwetgeving, maar de rechter oordeelde dat die bedoeld was om de vrije mededinging te beschermen, niet de mededingers zelf. Hij vond ook dat eiser niet of onvoldoende kon aantonen dat zijn geclaimde schade als “antitrust injury“ (antitrustschade) kon worden omschreven. Verder werden een aantal punten van de aanklacht definitief afgewezen, zodat ze nooit in een nieuwe zaak kunnen worden ingebracht, terwijl de andere punten nog wel opnieuw aan bod kunnen komen, mits Niemann nieuwe elementen of feiten kan voorleggen. Naar verluidt zouden zijn advocaten in een andere “state court“ verder willen procederen m.b.t. “defamation” (laster, smaad).
Dat het de twee kanten uitkon met deze zaak, of zelfs iets tussenin, maakt dat dit resultaat niet geheel onverwacht kan zijn, maar de motivering voor de afwijzing kun je wel verrassend noemen. Ik moet er geen tekeningetje bij maken dat rechters verrassende uitspraken kunnen doen, en meer nog, verrassende manieren (althans voor de leken die wij meestal wel zijn) om die te onderbouwen. Maar in dit geval ligt de kiem voor de afwijzing in de formulering van de aanklacht zelf. Kies dan andere advocaten, denk ik dan, want deze moesten toch ook op hun klompen hebben gevoeld dat hun argumentatie rammelde van hier tot in Missouri.
Niets dan blije gezichten aan de andere zijde, al wou Carlsen zijn reactie voor zich houden. Het platform chess.com toonde zich zeer tevreden over de uitspraak, al hadden ze al altijd getoeterd dat de hele rechtsgang waardeloos was en de zaak zelf derhalve puur verspilling van (veel) tijd en geld. Uiteraard gingen ze nu met des te meer ijver het edele schaakspel promoten en dienen, want dat was uiteraard hun enige bekommernis en blablabla.
Intussen is echter nog steeds niet het minste bewijs geleverd dat Niemann effectief heeft gefraudeerd tegen Carlsen, of tegen anderen in de voorbije paar jaren, wat wel werd gesuggereerd maar zelfs door chess.com nooit als meer dan een vermoeden kon worden en werd getypeerd. Het enige vermoeden derhalve dat hier staat als een huis is het vermoeden van onschuld, wegens gebrek aan bewijs. De uitspraak van de rechter doet daar niets aan af. De euforie aan de kant van de beklaagden is dan ook op z’n zachtst gezegd enigszins hol, maar het laat zich raden dat ze zich gesterkt zullen voelen in hun houding en (verdere) handelwijze jegens Niemann.
De toekomst lacht Niemann vooralsnog niet toe, want hij moet zich beperken tot minder belangrijke en dus ook minder lucratieve tornooien, en overal waar die anderen een vinger in de pap hebben kan hij het wel schudden. Intussen schommelt zijn ELO nog steeds rond de 2700-grens, maar als je zelden of nooit het betere volk mag bekampen is het lastig om progressie te maken: verlies kost je meer, winst levert je minder op. Hoe dan ook, deze onverkwikkelijke zaak is nog niet ten einde en de golven die ze opwierp zijn nog niet uitgerimpeld …