(De techniek speelde even parten, dit artikel was bedoeld voor vrijdag 7 juni.)

Het gerenommeerde Noorse toptornooi Altibox Norway Chess in Stavanger, de hoofdstad van de provincie Rogaland in het zuidwesten van Noorwegen, is aan z’n 7^de editie toe. Van 3 tot 12 juni is de plaats der schermutselingen en andere veldslagen het 5-jaar oude Clarion Hotel Energy, en wie dat even opsnort, zal erkennen dat het slechter kon. Op het einde, 12 t/m 14 juni, schakelt men over naar de Stavanger Concert Hall op, ook niet mis. In een vorig bericht liet ik al weten dat Vachier-Lagrave het voorafgaandelijke blitztornooi had gewonnen en daarbij de 1^ste stek in de blitzratings verworven, ten koste van de master himself, Carlsen. Dinsdag laatst, onze bekerfinaledag, begon dan het eigenlijke tornooi. _LEESMEER_

Een belangrijke nieuwigheid dit jaar, om het in de perceptie bestaande “remiseprobleem” tegen te gaan, is dat elke remise onmiddellijk wordt gevolgd door een Armageddonspel (met dezelfde kleuren), zodat er altijd een winnaar is. U kent het principe: zwart ‘wint’ bij remise, maar heeft minder tijd dan wit. Concreet ziet het er zo uit: wit krijgt 10 minuten, zwart 7, en vanaf zet 61 is er een increment van 3 seconden per zet. Per partij kun je 2, 1½, ½ of 0 scoren, afhankelijk van of je meteen wint/verliest, dan wel via een Armageddon. Ook nieuw is het knock-outtempo in de reguliere partijen: 2 uur per speler, met een increment van 10 seconden vanaf de 41^ste zet. Of een en ander, en met name het Armageddonnieuwtje, de zaak het leven inblaast dat men erin wil blazen, valt nog te bezien. Minder remises in de reguliere partijen zou de bedoeling moeten zijn, maar of dat te bereiken valt met meer loterijschaak is niet zeker.

Als de eerste ronde al meteen een idee zou moeten geven: alle reguliere partijen eindigden in remise. Niettemin, naar verluidt waren ze best interessant, en vol “positionele en tactische nuances”, maar dat kun je in de ‘gewone’ tornooien ook hebben. Het onbetwiste vuur zat, zoals het venijn, in de Armaggedonstaart. Het leverde 4 keer winst op voor wit (Carlsen, Mamedyarov, Ding, Aronian), 1 keer voor zwart (Yu). Een winstremise (zwart ‘wint’ met remise) zat er dus (nog) niet bij. De stand is beremakkelijk: de 5 genoemden staan eerst, met 1½, en ze worden gevolgd door het vijftal Anand, Caruana, So, Vachier-Lagrave en Grischuk, met ½. Zo kent u meteen alle deelnemers.

In ronde 2 ging de beuk erin, dat moet erkend.  In 4 van de 5 partijen kregen we onvervalst vechtschaak en het leverde alvast twee directe winnaars op. Caruana toonde een excellente voorbereiding tegen Vachier-Lagraves geliefde Najdorf en roffelde de Fransman met een interessant nieuwtje en vrijwel à tempo het verliezersbos in. Na een partij vol wederzijdse kansen trok ook Mamedyarov het laken naar zich toe, nadat Anand pardoes een stuk weggaf voor niets, terwijl het eindspel alle kanten had uitgekund. Aronian trakteerde Carlsen op een Rossolimo waar de Noor als spoedig niet lekker van was en die hij amper wist te overleven, maar hij sloeg terug in het Armageddonspel. In het Chinese onderonsje wist ook Yu het in de 2^de beurt te halen van Ding, die zijn te passieve spel zag afgestraft. De 5^de partij, Grischuk–So,  was een afknapper: remise in 15 zetten, ondanks reglementen die stipuleren dat de spelers geen remise mogen voorstellen of overeenkomen voor de 31^ste zet. Ach wat, zei Grischuk, en hij ging doodleuk schaakjes herhalen. Torenhoge onwil hou je met regels niet tegen. Het brak hem zuur op: in het beslissende spel behaalde So de eerste winstremise, overigens in een gewonnen stelling. Op het einde van de dag leidde Mamedyarov met 3,5/4 voor Carlsen en Yu met 3/4. Vachier-Lagrave en Anand sluiten een beetje troosteloos de rij met 0,5/4.

Het toeval wou dat die beide rode lantaarns in de 3^de ronde mekaar partij mochten geven. Het liep uit op remisewinst voor Anand. In de andere confrontaties werd telkens regulier gewonnen. Carlsen profiteerde van de (te) riskante opzet van een wat aangeslagen Grischuk en werd daardoor alleen leider (5/6). Aronian , die grappend toegaf dat hij tegen Carlsen een “idioot” was geweest (“ach wat, het overkomt me wel vaker”), herstelde zich fijntjes van die opdoffer, en wel ten koste van Mamedyarov, daarmee leider af. So wist uit een kurkdroge Russiche opstelling toch iets te persen, en toen een te passieve Yu nattigheid voelde, was het te laat om de zaken te keren. Ding, weliswaar niet helemaal tevreden over zijn spel, gaf Caruana handenvol werk nadat de Amerikaan nogal voortvarend het aangeboden pionoffer had aangenomen. Het duurde nog wel een tijdje om de zaak te verzilveren, maar na 77 zetten was het zover. Carlsen leidt nu met 5/6, voor het drietal Ding, Aronian, So (4/6) en ex-leider Mamedyarov (3,5/6). Het lijkt er wel op de stand een ander, gevarieerder, afgetekender beeld geeft dan gewoonlijk. Zonder Armageddon zouden de eerste vier ex-aequo op 1 staan, zou Caruana een plaats hoger staan (bovenste helft) en Yu een plaats lager (onderste helft), samen met drie andere rode lantaarns. Carlsen is alvast niet ontevreden.