Na zo’n titel mag u allerminst vergeten naar het vorige bericht te kijken: morgen/straks FINALE BEKER ADAMS, met zoals vanouds het immer onvolprezen commentaar van ROBERT SCHUERMANS. Allen daarheen, kortom. Bon, en dan mag u nu verder lezen.

Dat heb je als je de vakantiehort op gaat: de tornooien zijn af en/of volgen elkaar in een rotvaart op, zodat je kansen om je publiek met “breaking news” te verrassen tot minder dan nul worden herleid en je alleen nog maar oud nieuws, enfin ‘ouds’ dus, kan brengen. Om die pil te vergulden fleuren we een paar intussen oude dingen op met iets heel actueels, en dan krijgt u van alles wat. In volgorde: Grand Chess Tour (Ivoorkust), Grand Prix (Moskou), Lindores Abbey en … de Women’s Candidates! _LEESMEER_

Het eerste onderdeel van de Grand Chess Tour of GCT en meteen ook het eerste Afrikaanse tornooi daarin was Ivoorkust Rapid & Blitz (Abidjan). Daar had u al 1 dag van gehad en dus eigenlijk nog 4 te goed, 2 rapid en 2 blitz. Kort samengevat ging Carlsen er bij het rapid als een bolide vandoor en mocht hij met 3 punten voorsprong op Nakamura, kort gevolgd door Vachier-Lagrave en So, gaan blitzen. De Fransman begon uiterst sterk aan het blitz (waardoor hij even nummer 1 van de wereld was in deze discipline) maar kon op de slotdag dat niveau niet aanhouden. Niettemin wist hij Carlsen 2 keer na elkaar te kloppen, en aangezien die verder helemaal niets verloor, was dat ook mooi meegenomen. Uiteindelijk won hij het blitz met een halfje voor Carlsen, maar in de totaalstand won Carlsen met 3,5 punten voor Nakamura en Vachier-Lagrave. Het leverde de Noor de eerste 13 GCT-punten op, de beide anderen elk 9. So krijgt als 4^de 7 punten, en wordt gevolgd door Ding (6) en Wei (5). Nepo en Karjakin oogsten 3,5 punten, Topalov 2 en Amin (Bassem was de voornaam) nog 1. Het volgende GCT-gebeuren, klassiek deze keer, is Kroatië, Zagreb, van 26 juni t/m 8 juli. 

Het eerste GCT-deel was nauwelijks afgelopen of die andere cyclus schoot uit de startblokken. Ook de Grand Prix is een tikkeltje anders dan voorheen: er zijn weliswaar ‘weer’ 4 deeltornooien, en daarin doet iedereen van de volgens strikte criteria (lees: rating) geselecteerde 22 deelnemers er telkens 3 mee (dus 16 spelers per tornooi), en er is vervolgens één finaletornooi (Londen), met de 4 bestgeplaatsten in de totaalstand, maar de deeltornooien zijn deze keer volgens de knock-outformule. Omdat de eindwinnaar en z’n runner-up zich kwalificeren voor het eerstvolgende kandidatentornooi is de kans dat daar twee lucky winners bijzitten niet denkbeeldig, al kun je het wellicht niet meer lucky noemen als iemand 3 keer op rij van serieus tot voortreffelijk scoort in een knock-outgebeuren. Praktisch gezien is de formule een beetje zoals in de World Cup: elke ronde bestaat uit 2 klassieke partijen, en als die geen beslissing brengen volgen er 2 rapids van 25’ (+10’’) en desgevallend nog 2 van 10’ (+10’’) en zonodig ook 2 van 5’ (+3’’). Met, als ze er dan nog niet uit zijn, Armageddon als uiterste toetje.

Moskou was de eerste statie in het GP-circus, van 27 t/m 29 mei. Carlsen, Caruana, Ding, Anand en Kramnik hadden de uitnodiging tot GP-deelname vriendelijk afgeslagen, de laatste om niet onverwachte redenen, maar niet getreurd: de 16 aanwezigen waren verder allemaal ratingtop. Aanvankelijk werd er ook weinig getiebreakt. In de 1^ste ronde werden 6 van de 8 confrontaties klassiek afgehandeld (met Giri, Karjakin, Aronian, Mamedyarov, Jakovenko en Vitiugov als onmiddellijke slachtoffers) en in de beide resterende gevallen volstond 1 tiebreakronde (om ook Radjabov en Duda huiswaarts te sturen). In ronde 2 bracht de klassieke fase 3 keer op 4 géén beslissing: enkel Svidler ging meteen voor de bijl. Verder was er ook maar weer 1 tiebreakronde nodig: daarin werden Dubov, So en Wei het haasje. De 3^de ronde, ook bekend als halve finale, zag Grischuk in 1 beurt Nakamura wippen, terwijl Nepomniachtchi 2 tiebreaksessies nodig had om Wojtaszek te vloeren. Finaal was het de Rus die won van de Rus, d.i. Nepomniachtchi van Grischuk, deze keer met 1 tiebreakronde.

Voor de GP-tussenstand is er nog dit nieuwtje: je krijgt een bonuspunt telkens je geen tiebreak nodig hebt. Uiteraard namen winnaar Nepo (9 punten) en verliezend finalist Grischuk (7) de beste start voor één van de twee beschikbare plaatsen in het kandidatentornooi. Verder, en nog niet uitgeteld, volgen eerst Wojtaszek (5), dan Nakamura (3), vervolgens Svidler, Dubov, Wei (2) en tot slot So (1). Alleen Nakamura en So haalden geen bonuspunten. Toch wel leuk om te weten: simpel speculeren op je snelschaakkwaliteiten kan kostbare punten kosten.

Tussendoor – ignorant als we soms zijn, hadden we er vooraf niets over gehoord of gelezen – bleek er zich ook nog een tweedaags rapid-minitornooi af te spelen in Schotland, m.n. Lindores Abbey Chess Stars, met 4 spelers (die Moskou konden of wilden skippen), te weten Carlsen, Ding, Anand en Karjakin. Het was een dubbelrondige bedoening, dus 2 keer 3 partijen, en het had plaats in een whiskystokerij (dat klinkt/schrijft makkelijker dan -distilleerderij), wat voor gevolg had dat Carlsen het er nogal frisjes vond. De winnaar mocht alvast een vat whisky tegemoet zien, maar omdat het edele vocht nog te pril was, zou de winst pas over twee jaar worden uitgekeerd. Voor de niet-winnaars was er een kwart vaatje voorzien, en 4 keer minder kans op dronken toestanden, maar het is me niet duidelijk of hun deel nog even lang moet rijpen. Enfin, kou of niet, Carlsen wist de zaak toch te winnen, ook al legden Ding en Karjakin hem nog zwaar het vuur aan de schenen (aha, eindelijk warme voeten!) in rondes 5 en 6, en had hij het in de overige partijen ook niet altijd makkelijk. Het eindresultaat zegt het ook een beetje: slechts 3,5/6 voor Carlsen, 3/6 voor Ding en Karjakin en 2,5/6 voor Anand. Er werd slechts 4 keer gewonnen/verloren, 8 keer werd het remise.

Tot slot, de actualiteit, heet (nu ja) van de naald: het Women’s Candidates Tournament aka kandidatestornooi, van 31 mei t/m 18 juni, in het Russische Kazan (hoofdstad van de autonome deelrepubliek Tatarstan/Tatarije, ergens aan de Wolga en zowat op de grens tussen Europees en Aziatisch Rusland). U herinnert zich ongetwijfeld dat de nieuwe FIDE-voorzitter, de Rus Dvorkovich, komaf wou maken met het systeem van zijn voorganger, waarbij de wereldkampioene het ene jaar werd bepaald in een tweekamp en het andere met een zgn. knock-outformat (de befaamde World Cup). Wel, hij heeft er vaart achter gezet: het 20 jaar geleden afgevoerde kandidatestornooi is weer in, en het alternerende tweekamp/knock-outsysteem is out. Het enige minpuntje is dat de regerende wereldkampioene, Wenjun Ju, nog dit jaar haar titel zal moeten verdedigen, en dus voor de 3^de keer in goed anderhalf jaar voor de titel moet spelen (mei 2018, november 2018, eind 2019). Ook sneu: Yifan Hou, het nummer 1 van de vrouwen, doet alweer niet mee. Of het te maken heeft met haar studies in Oxford dan wel dat ze het, vernieuwd systeem of niet, meer dan beu is voor een titel te moeten kampen die ze al 3 keer gewonnen heeft, is niet duidelijk, maar zo staan de zaken. Niettemin, het is Goryachkina die haar vervangt en de 7 anderen zijn ook om van te smullen. Nu ja, ik hoop dat u dat zuiver schaaktechnisch interpreteert, zoals het was bedoeld: Lagno, de zussen Muzychuk, Kosteniuk, Gunina, Dzagnidze en Tan, het is sterkste damestornooi ooit en het kan nauwelijks sterker. Iedereen is ten minste top 12 en naast nr 1 Hou en nr 2 Ju ontbreken enkel nr 4 Koneru en nr 7 Cmilyte. En geloof het of niet, maar na haar prachtprestatie in het Wereldkampioenschap voor Landenteams (maart jl.) zou ik zelfs voormalig wereldkampioene Tan de eindzege wel gunnen. ’t Kan verkeren!

Leuk is natuurlijk wel dat er bij de dames enige gelijkenis is met onze reeks 2: de participantes staan elogewijs op een kluitje. De hoogst geplaatste heeft maar 57 punten meer dan de laagst geplaatste. Er is anderzijds ook een duidelijk verschil met onze reeks 2: wij hebben per kop grosso modo zowat 900 punten minder. Dat relativeert lekker weg: zeg nooit meer “het zijn maar de dames”, want ze staan lichtjaren ver boven ons, en bekijk de eigen exploten met gepaste bescheidenheid, want wat zijn onze heldenzetten schameltjes in vergelijking met de toverkunsten van deze Caïssaanse freules!   

Dat de 8 kandidates aan elkaar gewaagd zijn, levert na 3 ronden (resp. 4 remises, 2 remises, o remises) al een merkwaardige vaststelling op: de 4 ‘sterksten’ staan in de onderste helft, met resp. 3x 1/3 en 1x 0,5/3 (5-8: M. Muzychuk, Lagno, Kosteniuk, A. Muzychuk), hun vier lager geplaatste  collega’s staan bovenaan, de eerste 2 met 2,5/3, dan 2/3 en 1,5/3 (1-4: Goryachkina, Dzagnidze, Tan, Gunina). Dat belooft wellicht voor het vervolg: de min of meer gedoodverfde favorietes moeten aan de bak, willen ze het begeerde uitdaagstersdiploma niet onherroepelijk voor hun bloedmooie ogen zien verzwinden. Bring it on!