Vijftig jaar geleden publiceerde Bobby Fisher een ophefmakend artikel waarin hij brandhout maakte van het Koningsgambiet. En kijk, nu komt schaakprogrammeur en IM Vasik Rajlich met waterdichte bewijzen dat Fisher gelijk had. Rajlich stopte 1.e4 e5 2.f4 exf4 in een paar computers, liet ze vier maanden rekenen en bewijst nu met de resultaten dat wit slechts op een manier niet verliest: hij moet 3.Le2 spelen. Bovendien moeten beide partijen perfect voortzetten, anders kloppen de berekeningen natuurlijk niet.
Ik herinner me een gelijkaardige bewering uit het correspondentieschaak, zo’n twintig jaar geleden. Dat ging toen over het Grünfeld-Indisch. ‘Volledig weerlegd’ naar verluidt, zonder computers zelfs. Wat ervan waar was, weet ik niet, maar net zoals nu dacht ik er het mijne van. Ik heb niets tegen beweringen dat een opening niet deugt of zelfs totale onzin is geworden. Maar veel meer dan een curiosum is het volgens mij niet.
Schaken is te herleiden tot rekenwerk, dat hebben computers ons intussen geleerd. Maar dat rekenwerk is zo gigantisch dat je zelfs met één pc niet toekomt om een opening tot op het bot door te rekenen, laat staan dat je dat kunt met een paar hersenen. Voor mensen is het dus niet te herleiden tot rekenwerk en dat maakt elke bewering à la Rajlich eigenlijk irrelevant. Ik denk niet dat één schaker vanaf nu het Koningsgambiet zal laten vallen. Misschien gaan sommige witspelers de varianten met Le2 wel wat nader bekijken. Een uiting als ‘dit is de enige zet die niet verliest’ werkt nu eenmaal zoals reclame: als er wat te winnen valt, zijn we snel verleid.
Tot de Le2-spelers vaststellen dat ze minder goed scoren dan met hun vertrouwde variant. Dan zeggen ze: toch maar liever weer die. En gelijk hebben ze. Mensen spelen geen uitgepuurd rekenschaak maar pragmatisch schaak. En al wat een topschaker niet kan berekenen, is sowieso de moeite waard om te spelen. Voor iedereen. Zelfs op topniveau keren zogenaamd mindere openingen geregeld terug, omdat een topspeler ermee uitpakt (neem nu Carlsen met de Aljechin-verdediging) of omdat iemand nieuwe ideeën lanceert in een of ander toernooi.
Ik hoop nooit iemand tegen te komen dit na zijn witpartij met Koningsgambiet tegen zijn tegenstander zegt: ‘Hoe kan het nu dat jij gewonnen hebt, Le2 is toch altijd remise!’ Ik denk dat ik dan heel hard ga lachen.
dus wil je remise moet je gewoon koningsgambiet spelen?
interessant
Technisch gezien is Rajlich zijn bewijs niet helemaal waterdicht. De berekeningen werden gestopt bij een evaluatie van |5.12| (de rechte streepjes staan voor de absolute waarde), dus als er ergens een variant is waarin de evaluatie van 5.12 (resp. -5.12) over een aantal zetten overgaat naar ==0), dan is die variant niet beschouwd.
En het was 1 april….
Het blijkt dan toch een graptje te zijn. wel geslaagd! Heb er met Tobias toch zeker 3 kwartier over gediscussieerd. Het deed je op zijn minst je instinct in vraag stellen. je zou toch denken dat bij perfect spel de alle openingen remise zijn. Ze hadden het natuurlijk nog straffer kunnen maken door te stellen dat de Petrov verdediging geforceerd wint voor zwart, omdat zwart altijd iets meer informatie heeft dan wit:)