Geen first blood in de 1^ste partij, schreef ik vorige keer, met als toetje de vraag of dat een voorbode zou zijn voor het vuurwerk zoals dat in 2018 het geval was, waar er na de 1^ste parij 5 keer na elkaar werd gescoord. Hoe profetisch toch weer, want het was meteen raak en raak en … bijna raak. Valt er iets uit af te leiden? Jawel: het ziet ernaar uit dat de twee deze keer iets meer aan elkaar gewaagd zijn. Spanning redelijk verzekerd, en dat is ook mooi. 

2^de partij: Tan – Ju

Nadat de 1^ste ontmoeting was uitgedraaid op een niet al te wilde maar solide remise, leek de 2^de partij een hele tijd dezelfde richting uit te gaan. Ja, Tan had een toren op de 7^de rij weten te zetten, maar om met Mitterand te spreken: et alors? (Voor de broekies, pardon, broeckies, onder u: Mitterand was Frans president van 1981 tot 1995, en de uitspraak in kwestie ging niet over schaken). Het stelde weinig of niets voor, en daarom was het des te vreemder dat Ju tegen de tijdcontrole ineens een pedaaltje verloor, nadat de witte koning via e2 de toren op f3 was komen lastig vallen. In plaats van 38. … Tb3 speelde ze 38 … Tf5?, objectief nog houdbaar, maar op b3 zou de toren veel actiever hebben gestaan.

Er volgde: 39. Ke3 h5 40. f4, en dan de beslissende fout: 40. … Ke8?, zie:

Na 41. Ke4 moet de toren naar f6, valt de b-pion en heeft zwart tijd nodig om actief te kunnen verdedigen, maar die tijd is er niet. Correct, en het enige, was 40. b4!: na 41. Txb4 (of 41. Ke4) Ta5  doet de toren weer volop mee en is de minpion geen beletsel voor remise. Tan moest nog wel een tijdje zwoegen (62 zetten, 5 uur spelen), maar faalde niet en opende de score. In 2018 had Ju dat gedaan …     

3^de partij: Ju – Tan

… en ze ging er in één keer mee door om ook de 3^de partij te winnen. Zou Tan dat kunnen evenaren? Iets zei me – maar ik ben niet onbevooroordeeld – dat de wereldkampioene niet lang zou talmen  om orde op zaken te stellen: ook tegen Goryachkina en Lei was ze eerst op achterstand gekomen en had ze kwetsbaar geleken, maar ze sloeg telkens terug en won finaal het pleit. Net zoals in partij 1 opteerde Tan voor een 2. e6-Siciliaan, waarop Ju al meteen een wat minder gewone toer op ging, in een poging het gevecht een positioneler karakter te geven. Ze voerde systematisch de druk op, zonder risico’s te nemen, maar Tan leek het allemaal aan te kunnen, met onberispelijk time management erbovenop. De uitdaagster kon echter niet beletten dat Ju een licht voordeel verwierf, dat des te interessanter werd toen het uitliep op een witte pluspion. We kregen een ongelijkelopereindspel mét wederzijds een toren en 3 koningspionnen, en gekruid met een vrije witte c-pion. Zonder extra stukken is zo’n lopereindspel vaak genoeg remise, met torens erbij wil het wel anders lopen: de aanvaller is meestal in het voordeel. De stelling na 41. Txd5:

En Ju had een duidelijk doel: drukken met de c-pion, of minstens de dreiging hooghouden, terwijl  Tan defensief telkens het juiste antwoord diende te vinden op de praktische problemen die Ju bleef opwerpen. Omstreeks de 60^ste zet ging het mis, zie de stelling na wits 59^ste zet (59. c5):

Eerst speelde Tan 59. … Ld5 (met 59. … Ld7 had ze de optie op een mogelijke torenruil, middels … Ta4, opengehouden), en na 60. Kf4 ging ze voort met 60. … Lc6 (60. … Te2 61. Kg5 Te4 was de betere keuze, zij het nog altijd niet ongevaarlijk), waarna torenruil via a4 al niet meer afdwingbaar was: 61. Kg5 Ta4 62. Le5+ (met de koning nog op de 4^de rij had dit niet gekund) en 63. Tb2. Nu wordt het moeilijk: de witte koning is op weg (via h6-g7-f8) naar e7, ter ondersteuning van de promotiegretige c-pion en zwart kan weinig doen om ofwel de witte koning af te houden, ofwel de c-pion tegen te houden. Uiteindelijk moet Tan zelfs de witte h-pion vrije baan geven, en is promotie van de c-pion niet eens nodig. Merkwaardig einde wel, na 82 zetten en zowat 7 uur spelen: Tan geeft geen hand, meteen worden beiderzijds de notatieformulieren vervolledigd en gewisseld, er is geen enkel formeel teken dat de ene opgeeft en de andere dus wint. Goede vriendinnen nochtans, dacht ik. Of heeft Tan tussen neus en lippen Chineesgewijs iets als tisalgoe gefluisterd? Ondoorgrondelijk soms, die Chinezen (ook als het Chinesen zijn).

4^de partij: Tan – Ju  

In 2018 was ook de 4^de partij beslissend (en de 5^de en de 6^de), hier leek het niet ondenkbaar dat de dames niet al te wild zouden gaan doen met het oog op de tweede rustdag die meteen zou volgen. Of net wel? Scoren, een mentale tik uitdelen net voor de pauze, het heeft ook zijn charmes. Mijn buikgevoel (maar ik ben bevooroordeeld, of zei ik dat al?) vertelde me dat een remise (na een toch wel slopende 3^de partij) best zou kunnen, maar ook, dat Ju, na haar wat slappe 2^de partij, weer eens had duidelijk gemaakt waarom ze wereldkampioene was, en misschien wel in één moeite op dat elan zou voortgaan. Was ik even mis!

Tan hield zich aan de Engelse aanzet, zoals in partij 2, maar deze keer werd het geen Vierpaardenvariant: Ju activeerde meteen haar zwarte loper (2. … Lb4) en Tan riposteerde met 3. Db3. En dat de platgetreden paden het liefst niet gretig bewandeld worden, mocht blijken uit het vervolg: de loper ging achteruit naar a5, en nog geen 3 zetten later stond er een compleet onuitgegeven stelling op het bord:

Ik kon mijn buikgevoelindruk alweer opbergen: dit is niet de weg die je kiest als je op veilig speelt en een niet al te lange partij beoogt, hier hangt onweer in de lucht. Tan slaagt erin om Ju in een wat passieve stelling te duwen, en een positionele plus te verwerven, maar offert dan onnodig haar d4-pion op. Ju reageert echter niet adequaat en even later staat wit wéér goed. In de volgende fase worden vooral pionnen geconsumeerd – Tan doet het tijdelijk met eentje minder maar niet zonder  compensatie –  en wanneer ook een stel lopers en de dames in de doos gaan manifesteert zich een eindspel dat zeer dicht bij ‘gelijk’ staat, maar waarin wit wel nog naar winst zal willen streven. Het is zwart dat moet harken voor remise, maar Ju kan een aardig potje tuinieren en slaagt erin de potentieel sterke b-pion van wit onder controle te houden en de eigen initieel zwakke d-pion sterker te maken. Uiteindelijk moet die er wel af, en maakt Ju het zichzelf weer moeilijk. Maar ook Tan vindt het niet meer, en een mogelijke winst wordt hoe langer hoe onmogelijker. Niet dat het tweetal zich gauwgauw naar remise spoedt: ze spelen naarstig voort, tot ze elk nog één toren en één promotierijpe pion hebben, waarna Ju een grappig toren-voor-pionoffer doet, dat de remise eigenlijk forceert. Tan zal immers haar eigen toren moeten geven om de zwarte pion te neutraliseren, maar dat wordt ook nog eens eerst hélemaal uitgespeeld, tot de koningen-zonder-kleren moederziel alleen het bord bevolken. 80 zetten alweer, ze geven niets cadeau en schuwen geen gezwoeg. Ook nu kon er weer geen handje af, en misschien is dat niet abnormaal: moet je een remise nog met een akkoord bezegelen als die remise al op het bord bezegeld is? Het is natuurlijk wel zo netjes. 

Kortom, na één derde van de debatten, en bepaald stevig gebakkelei, staat het 2-2 en is het nog lang niet duidelijk wie straks aan het langste eind zal trekken. Lekker spannend!