Bijna dag op dag 2 jaar geleden maakte ik mij druk over where the hell in Chongqing de twee dames de andere helft van hun WK gingen aflappen (de eerste was en is in Shanghai), want de stadsprovincie Chongqing is zowat 3 keer groter dan België en het onderscheid met Chongqing-stad is niet altijd duidelijk (en de ‘stad’ heeft meer inwoners dan ons apenlandje). Ik ga de hele reutemeteut hier niet overdoen, te meer omdat de beide locaties nu wél vooraf zijn gepreciseerd (kijk eens aan wie hier allemaal meeleest en hun lesje hebben geleerd): het eerste deel (partijen 1-6) heeft plaats in de Chess Academy van Shanghai, deel 2 (partijen 7-12 en desgevallend play-offs) wordt betwist in de Fuling District Library van Chongqing. Mocht u het nog niet weten: Ju is van Shanghai, Tan van Chongqing. Niets nieuws onder de zon: in het vorige WK, tussen Ju en Lei, waren het dezelfde steden, om dezelfde reden (Lei is ook van Chongqing). Het zijn wel niet dezelfde twee locaties: in Chongqing zat men vorige keer in Changshou District, nu in Fuling. Een mapje erbij doen met metro- en tramlijnen leek me evenwel niet nodig.  

Donderdag 2 april werden dus, in de Shanghai Chess Academy in het verre China, de vijandelijkheden op het schaakbord geopend tussen wereldkampioene Wenjun Ju en uitdaagster Zhongyi Tan. Tan droeg de wereldtitel al eens eerder, nadat ze in het idiote systeem van destijds de loterij had gewonnen, pardon, had gezegevierd in de World Cup, het tweejaarlijkse grote knock-outtornooi, en tegelijk het soort evenement waarin de besten vaker struikelen dan automatisch komen bovendrijven en de outsiders even vaak voor de verrassing zorgen. Dat Tan won was zeker een prestatie, maar ze was ook wel een kampioene van tweede garnituur: er stonden een pak dames boven haar op de wereldranglijst die je blindelings als “beter” zou kwalificeren.

Toen kwam Ju. Enkele maanden ouder, meer niet, maar wel bovenaan in de top 10, zij het flink achter de ongenaakbare Yifan Hou, die genoeg had van het tweejaarlijkse knock-outcircus dat haar 3 keer de titel kostte die ze telkens opnieuw veroverde in een echte WK-match. Ju werd ook één van de happy six die de drempel van 2600 ELO overschreden, terwijl Tan nog niet eens in de buurt kwam (toen zowel als nu). Ju besliste de WK-kamp bijna in de eerste helft (+2 na 3 en 5 partijen), maar Tan kon nog één keer tegenscoren en kwam dan niet meer verder.  

Exit Tan, en die zien we nooit meer terug op dit niveau, dacht ik, en wellicht niet als enige. Maar taaie Tan bleek een taaie tante. Nee, sinds 2018 had ze nooit de indruk kunnen wekken dat ze nog weleens een nieuwe kans zou weten te scheppen richting de wereldkroon, maar geregeld kwam ze ook succesvol uit de hoek. Zo werd ze 3^de in de World Cup van 2021 en wereldkampioene Rapid in 2022. In de vorige WK-cyclus werd ze echter teruggewezen door haar landgenote Tingjie Lei, die het uiteindelijk ook bracht tot uitdaagster van Ju, maar in de play-offs van de WK-kamp het onderspit zou delven. Deze keer is het wel anders. Tan won overtuigend het kandidatestornooi, is intussen opgeklommen tot ’s werelds nummer 3, en staat nog maar 6 ELO’tjes in het krijt bij Ju. Wordt het dan toch nog spannend?

En hoe verging het Ju sinds 2018? Wel, na Hou is iedereen een tikkeltje te min, kun je zeggen (net zoals Carlsen ook nog altijd number one is), maar Ju stond er wel op elke belangrijke afspraak. Eerst en vooral verdedigde ze, nota bene nog in hetzelfde jaar, haar wereldtitel succesvol in de eerstvolgende World Cup (finale tegen Lagno), meteen de laatste keer dat een knock-outgebeuren mocht beslissen over de titel. Faut le faire, in zo’n circus. Maar het systeem werd gelukkig weer aangepast: in de plaats van het ene jaar een WK-kamp en het andere een knock-out-WK,  ging FIDE weer over tot een WK-kamp tussen een kampioene en een uitdaagster die het kandidatestornooi had gewonnen. Voor Ju niet gelaten. Twee nieuwe uitdaagsters beten hun tanden stuk op de onverzettelijkheid van Ju. Eerst Goryachkina, dan Lei. Het verschil was nooit groot, maar de winnares altijd dezelfde. En dat niet alleen: ze is ook regerend wereldkampioene Blitz en tweevoudig wereldkampioene Rapid. Ik mag dan haar uitdaagster als een taaie Tante bestempelen, maar als je haar palmares bekijkt, is Ju wellicht stukken taaier. Alleen: ze heeft altijd iets over zich dat schijnt te suggereren dat ze niet onoverwinnelijk is. Om vervolgens aan te tonen dat ze dat eigenlijk wel is. Zou het nu anders lopen? Ik zie het nog niet zo dadelijk gebeuren (maar dat kan aan mijn bril liggen).

Laat ik afsluiten met het veeleer filmische thema ‘first blood’. Wel, dat was er niet. De 1^ste partij, Ju–Tan, eindigde zonder al te veel emoties na 39 zetten in remise. Beide speelsters waren tevreden met hun solide prestatie en het bijhorende resultaat. Mooi, natuurlijk, maar als hun vorige WK-kamp een voorbode was, zijn we nu helemaal aan vuurwerk toe: toen volgden 5 winstpartijen na elkaar. Straks weten we meer …