Er was een tijd – tot hooguit een jaar geleden – dat Isle of Man zowat het belangrijkste schaaktornooi-van-Zwitsers-formaat des jaars was, en dat is het nu nog, alleen is het omgedoopt tot Fide Grand Swiss en ingepast in het WK-gebeuren. In deze vernieuwde editie, die overigens vandaag van start gaat, is het meteen ook het sterkste Zwitserse tornooi ooit en het prijzengeld is navenant. De belangrijkste prijs echter is misschien wel het ticket voor het kandidatentornooi voor de winnaar, of, als die niet hoeft (wereldkampioen of al gekwalificeerd zijnde) voor de eerstvolgende in de eindstand die in aanmerking komt. _LEESMEER_

Het deelnemersveld wordt aangevoerd door Magnus Carlsen, Fabiano Caruana, Wesley So en Viswanathan Anand. Voor die laatste twee is het de ultieme gelegenheid om dat begeerde kandidatenticket in de wacht te slepen, maar de spreekwoordelijke kapers op de kust zijn talloos: voormalige kandidaten als Karjakin, Grischuk, Aronian, Svidler, Gelfand en Kamsky,  en nieuwe (of soms niet zo nieuwe) hoogvliegers als Yu, Wojtaszek, Artemiev, Harikrishna, Nakamura of Vitiugov, om maar te zwijgen van tientallen anderen die, als ze al niet voluit in aanmerking komen voor de hoofdprijs, dan toch stokken in de kandidatenwielen van de papieren kanshebbers kunnen komen steken.

Al bij al zijn 160 participanten geroepen om te pogen die ene uitverkorene te worden. Het grootste deel daarvan, 120 spelers, zijn aangebracht door FIDE: 100 op grond van hun gemiddelde rating over het afgelopen jaar (gedefinieerd als de periode juli 2018-juni 2019), 12 uit de respectievelijke continentale kampioenschappen, vier ‘wereldkampioenen’ (dames: Ju, jeugd U20: Maghsoodloo, Senioren 50+:  Movsziszian, Senioren 65+: Jansa), eentje uit de ACP-Tour (100-tal elitetornooien) en drie genomineerden vanwege FIDE-president Dvorkovich. 

Daarnaast mochten de organisatoren nog 40 wild cards uitdelen. Leuk is dat ze daarbij (een 15-tal keer) aandacht hebben geschonken aan de dames (met o.m. Paehtz, Kashlinskaya, Stefanova, Lei, Cramling …), beloftevolle jeugd (o.m. J. Van Foreest, Gukesh, Keymer, Radhwani …) en ook vier plaatselijke spelers. Wie weet welke verrassing(en) zij brengen? Nog een prettig detail: de zaak is ‘open’, m.a.w. via deze weg kan een dame wereldkampioen worden bij de heren: eerst Grand Swiss winnen, dan het kandidatentornooi en tot slot Magnus kloppen. Makkelijk zat, toch?

Volgens één bron zijn van de 160 deelnemers er voorlopig 156 die de uitndodiging hebben aanvaard, 118 van de FIDE-troep en 36 wild cards. Wat het precies wordt, zal nog wel blijken: donderdag 10 oktober gaat de boel van start. Intussen herhaal ik nog even dat Giri in allerijl zijn deelname heeft geannuleerd, omdat hij, na Dings kwalificatie via de World Cup, veel kans maakt op het ratingticket en zo weinig mogelijk ratingrisico’s wil nemen. Ik weet niet of hij dat ook kan en desgevallend zal doen met zijn laatste Grand Prix-tornooi (Tel Aviv, december),  maar misschien wil hij dat goed doen en z’n voorbereiding niet onderbreken voor een tussentijds (top)evenement waar hij mogelijk niets te winnen heeft maar veel kan verliezen.

Wat trouwens die Grand Prix betreft, waar twee kwalificatiekansen te rapen zijn: na twee (van 4, maar maximaal 3 per speler) luiken staan Mamedyarov en Grischuk aan de leiding. Ze hebben echter al 2/3 tornooien gespeeld en moeten dus in hun laatste luik alleszins heel hoog eindigen, willen ze een kans maken, want de (eigenlijke) concurrentie, te weten het drietal Nepomniachtchi, Vachier-Lagrave, Wojtaszek, mag nog twee keer aan de bak. Met twee gewoon degelijke prestaties kunnen ze dus voor hen eindigen, laat staan dat ze één keer héél degelijk presteren. Ik zou mijn geld dus veeleer zetten op Nepomniachtchi en Vachier-Lagrave, die er zeker toe in staat zijn om twee keer goed te scoren, en in mindere mate Wojtaszek, die ik nog niet zo consistent acht (but I may be wrong, of course). Niet helemaal uitgesloten zijn nog een rist spelers die één (nagenoeg) puntenloos tornooi hebben gespeeld en ook nog twee keer mogen proberen: Wei, Yu, Topalov, Harikrishna, Navara, Jakovenko, maar het zou mij verbazen als ze één van mijn (twee of drie) favorieten én de twee leiders nog zouden kunnen passeren. Met minder dan alles uit de kast maken ze alleszins geen kans. Eigenlijk behoort Radjabov ook tot die groep, maar die mogen we negeren: als winnaar van de World Cup is hij al geplaatst.

Een gokje over het kandidatentornooi om af te sluiten? Drie kandidaten zijn bekend: Caruana, Radjabov, Ding. Ratingticket? Giri: best geplaatst, serieuze kans. Grand Prix: Nepomniachtchi en Vachier-Lagrave: staan er virtueel het best voor, kunnen het ook afmaken. Grand Swiss: geen idee, maar zie boven, want de uitverkorene staat er vast tussen. Wild card: naar alle waarschijnlijkheid één van de gedoodverfde kanshebbers die het net niet heeft gehaald. Let wel: uitsluitend spelers die minstens aan twee van de drie kwalificatietornooien hebben deelgenomen én, ofwel top 10’ers zijn, ofwel in één of meer van de genoemde tornooien net naast het ticket grepen. Anand heeft zo maar één tornooi, en komt dus niet in aanmerking (als hij Grand Swiss wint, maakt dat natuurlijk niet uit). Karjakin heeft er wel twee, maar niet goed genoeg, en moet dus ofwel winnen, voor een rechtstreekse plaatsing, ofwel als hoogste eindigen na de kwalificandus. Of hij de wild card dan ook krijgt, staat niet vast: wie aan de cirteria beantwoordt, komt alleen in aanmerking, de organisator kiest vrij uit dat selecte groepje. Aangezien het kandidatentornooi plaats zal hebben in Jekaterinenburg, Rusland, zou Karjakin commercieel interessanter kunnen zijn dan een of andere niet-Rus. Je weet natuurlijk nooit of ook Nepomniachtchi en Grischuk niet in dat wild card-vijvertje komen te zwemmen. Wie vis je dan op, vanuit Russisch-commercieel standpunt? Chorosji vopros[1]!