Internationaal volgen de blitz-en-flitstornooien elkaar op, om maar te zwijgen van de opmars van intussen al buitensporig geruchtmakende nieuwigheden als Freestyle Chess aka Chess960 aka Fischer Random Chess, met al het gehakketak omtrent wie het waar nu eigenlijk mag zeggen erbovenop, en voor doorgaans onwelvoeglijk veel geld voor de happy few. U voelt aan uw water dat ik dat alles met lede ogen aanzie, en dat dit en volgende stukjes die materie verder zullen doodzwijgen als vermoord. Maar ik had nu eenmaal een inleiding nodig die onmiskenbaar een sfeer van (enigszins) back-to-normal zou ademen.

In Nicosia, Cyprus, had de voorbije dagen het 4^de luik van FIDE Women’s Grand Prix 2024-2025 plaats, en als het u zou ontgaan zijn dat die cyclus al over de helft zit, is dat naar alle waarschijnlijkheid niet het gevolg van uw desgevallende onoplettendheid annex onverschilligheid, maar veeleer van het feit dat u er hier nog (weinig of niets) over te lezen kreeg. Een update kan dan best welkom zijn.

Wat is die Grand Prix ook alweer, en/of meer bepaald, hoe ziet die er dit keer uit? Het gaat om een cyclus van 6 tornooien van telkens 10 deelneemsters. Het hele veld bestaat wel uit 20 speelsters die zich vooraf hebben weten te kwalificeren of om een andere reden geselecteerd werden. Ze doen in theorie mee aan 3 tornooien, en wie in de totaalstand bovenaan eindigt, d.i. 1^ste of 2^de, verdient daarmee niet alleen centjes, maar ook een plaats in het volgende Kandidatentornooi (voor dames), en het zal genoegzaam bekend zijn dat de winnares daarvan zich tot uitdaagster kroont van de regerend wereldkampioene. Wie tegen dan titelvoerend zal zijn, zal binnenkort pas blijken: volgende maand heeft het WK van 2025 plaats, (alweer) in Shanghai en Chongqing (China), tussen de huidige wereldkampioene Wenjun Ju en uitdaagster Zhongyi Tan. Ze speelden al eens eerder een WK, in 2018, toen Ju won met 5,5-4,5. Wat het nu wordt, weten we tegen 23 april …

Zoals gezegd zijn de eerste 3 tornooien van de cyclus al achter de rug. In Tbilisi, Georgië, augustus 2024, was Alina Kashlinskaya de onverwachte winnares. Gek genoeg behoorde ze niet eens tot de 20 vooraf geselecteerden, maar viel ze in voor Regina Pokorná, één van de wild cards. De Kazachse  Bibisara Assaubayeva werd tweede, voor het ex aequo-drietal Stavroula Tsolakidou, Anna Muzychuk en Nana Dzagnidze. Bij ex aequo worden prijzengeld en GP-punten trouwens gedeeld.

Luik 2 vond plaats in Shymkent, Kazachstan. Daar schoot Aleksandra Goryachkina de hoofdvogel af, voor Zhongyi Tan en het duo Assaubayeva–Tsolakidou. Laatstgenoemden hebben daarmee ook al aardig gescoord in twee van hun drie tornooien, maar de buit is zeker nog niet binnen. In Monte Carlo, Monaco, zegevierde Goryachkina opnieuw, zij het dat ze de eerste plaats moest delen met Humpy Koneru en Bathkuyag Munguntuul (ja, die namen …!). Een ex aequo levert natuurlijk minder punten op, maar met twee eerste plaatsen is Goryachkina wel beter af dan Assaubayeva met haar tweede en derde stek, en al helemaal nu, omdat de Kazachse in haar derde en laatste tornooi voorlaatste werd, en dus virtueel kansloos voor de begeerde kandidatentickets. 

Dat brengt ons weer in het heden (of het recentste verleden), bij tornooi nummer 4, in de Cypriotische hoofdstad Nicosia. Laat ik meteen verklappen dat Tsolakidou, ook twee keer goed gescoord, het eveneens liet afweten in haar laatste tornooi: ook pas 9^de, maar in één moeite ook mathematisch uitgeschakeld. Merkwaardig, als je weet dat zij, samen met de Chinese Jiner Zhu, met winst was begonnen. Maar Zhu hield langer en beter vol en bleef tot het einde in de voorste gelederen. Intussen is ze ook de top-8 van de (dames)wereld ingeslopen, alsof de wereldtop nog niet Chinees genoeg was (1-4: Hou, Ju, Tan, Lei, …).

De oudste Muzychuk, Anna, bezorgde Zhu de grootste concurrentie. De Oekraïense begon met twee remises, maar won dan dan drie keer op rij, terwijl Zhu met twee zeges was begonnen, en vervolgens een remisetrio afleverde. Goryachkina lag op vinkenslag achter dat tweetal, en de rest van het veld vertoonde te veel wisselvalligheid om nog de verwachting te wekken dat een ereplaats er nog in zat.

In de 6^de ronde hielden Muzychuk en Zhu elkaar op remise, maar Goryachkina kwam ook niet verder tegen Olga Badelka, zodat enkel de dagwinnaressen, Mariya Muzychuk en Harika Dronavalli, konden profiteren: zij hesen zich tot bij Goryachkina op de 3^de stek, als was het om mijn vorige alinea tegen te spreken. Natuurlijk, ik weet al hoe het afloopt …

Ronde 7 schudde de boel weer lekker door mekaar. Badelka wist leidster Muzychuk een dreun te verkopen, terwijl Zhu de tot nu toe zegeloze Divya Desmukh haar tweede nul aansmeerde en in één moeite de leiding overnam. Het drietal Harika, Goryachkina en Mariya Muzychuk volgde in het spoor van (zus) Anna.      

Anna was na de opdoffer van de vorige ronde niet bepaald uitgeteld en veerde meteen terug: Elisabeth Paehtz was het slachtoffer van dienst. De andere dagwinst was voor Divya, die Anna-killer Badelka te grazen kon nemen en zo voor het eerst een vol punt scoorde. Omdat de anderen remise speelden, veranderde er vooraan maar één ding: Muzychuk kwam opnieuw aan de leiding, naast Zhu. De laatste ronde zou de beslissing brengen.

Het verschil tussen de eerste twee en hun drie naaste concurrentes was een heel punt, wat het achtervolgende trio niet veel kansen gaf op ultiem geluk. Maar Harika mocht wel Anna  Muzychuk partij geven en zou dus desgevallend alvast één leidster kunnen bijbenen. Mariya Muzychuk en Goryachkina, de twee andere derdes, moesten mekaar afmaken en dan hopen dat de beide leidsters in het zand zouden bijten. Zhu had niets van dat alles: geen rechtstreekse concurrente of belanghebbende, want zij keek Dzagnidze in de ogen, die in de middenmoot niets meer te hopen had.

Het werd natuurlijk berespannend. Mariya Muzychuk en Goryachkina speelden een onberispelijke partij, die getuigde van voortreffelijk huiswerk en, niet onlogisch, uitliep in de eerste remise. Dat kon dus hooguit nog een ereplaats opleveren. Zus Anna verraste Harika met een wat ongewone 5^de zet, maar die koos de veilige weg voorwaarts, met dame- en stukkenruil, wat resulteerde in een perfect gelijkstaand eindspel. Ook hier remise, wat minstens betekende dat het trio op de 3^de plaats definitief ter plaatse zou blijven. De laatste partij, Zhu–Dzagnidze, zag wit verbeten ijveren voor de winst, des te meer toen duidelijk werd dat Anna Muzychuk ‘slechts’ remise zou versieren. Er kwam een eindspel van toren tegen 3 vrijpionnen op het bord, maar Dzagnidze wist het technisch knap te houden. Alweer remise dus, wat tussen haakjes ook het geval was in de twee resterende maar niet meer zo relevante partijen, Badelka–Tsolakidou en Paehtz–Divya.

Er moet een winnaar zijn – winnares in dit geval – en dus bepaalt het reglement dat de scheidingspunten er worden bijgehaald om de gelukkige aan te duiden. Dat bleek Anna Muzychuk te zijn, die net een fractie beter uit de scheidingsverf kwam dan Zhu. Beiden delen wel het prijzengeld en de gezamenlijke GP-punten. Harika, Goryachkina en Mariya Muzychuk delen – in die volgorde – de 3^de plaats, maar ook zij krijgen een gelijk deel van hun gezamenlijke GP-punten. De andere vijf moeten het met minder doen en hebben alvast geen resultaat neergezet dat hen op weg kan helpen naar het kandidatenfestijn. Wie deed/deden dan wel een goede zaak? In de eerste plaats misschien Goryachkina, die haar 3 vereiste tornooien heeft gespeeld en dank zij een eerste stek, een gedeelde eerste stek en een gedeelde 3^de stek, stevig aan de leiding staat in de GP-tussenstand. Enkel Anna Muzychuk en Zhu kunnen haar mathematisch nog voorbij, maar voor Anna kan dat uitsluitend met een ongedeelde eerste plaats in haar laatste tornooi. Zhu heeft wat meer speling: die heeft nog twee tornooien te gaan, en als ze daar telkens pakweg top 3 haalt, is de kans reëel dat ze nog over Goryachkina springt. De Russische kán er dus nog uit, maar alleen als haar laatste twee concurrentes allebei nog een perfect parcours rijden. Ik zou er niet meer dan nodig op verwedden …