Het zal u nog niets zeggen, deze louter zelfbedachte omschrijving, maar ze geldt het nog altijd snotneusjonge Indische wonderkind Praggnanandhaa, die niet voor het eerst van zich heeft doen spreken. Dat deed hij onlangs in het Deense Helsingor, in het Xtracon Chess Open 2019, haast op de drempel van zijn 14^de verjaardag – bedoeld heuglijk gebeuren heeft plaats op 10 augustus e.k. – kwestie dat de volle draagwijdte van het woord “snotneusjong” enkele regels geleden nog eens goed tot u doordringt.

Tegenwoordig noemt men dat Welpje van Chennai ook graag voluit Praggnanandhaa Rameshbabu (ook Praggnanandhaa R. of andersom R. Praggnanandhaa) waarbij u onthoudt dat het eerste woord zowel voornaam als eigenlijke naam is en het tweede een patroniem of vadersnaam. Het ene noch het andere is dus familienaam. Idem dito voor Anand en Viswanathan. Indische namen, net even anders dan bij ons. Trouwens ook in India zelf heel divers. _LEESMEER_

Praggnanandhaa, dat had u al door, is afkomstig van Chennai, de hoofdstad van Tamil Nadu,  de meest zuidelijke staat van India. Tegendraadsgewijs ligt Chennai zelf zowat in het uiterste noordoosten van die “meest zuidelijke” staat. Tot 1996 heette de stad Madras (en de staat Madras State), en daarmee begrijpt u meteen waarom Anand, die ook van Chennai afkomstig is, veelvuldig geroemd werd als de Tijger van Madras.

Het Deense Xtracon Chess Open (tot 2015 de Politiken Cup, en aanvankelijk in Kopenhagen, later in de voorsteden, nu in Helsingor) is al geruime tijd één van ’s werelds grotere en meest gerespecteerde open tornooien. Het barst er niet altijd van de +2700-spelers, maar de erelijst vertoont geen gebrek aan grote namen, om alleen Smyslov, Kortsjnoj (Korchnoi), Goerevitsj (Gurevich) en Short maar te noemen, naast bv. Tiviakov, Sasikiran, Sakaev, Negi, Eljanov, Cheparinov, Jobava en Bu, een puikje van top 100-spelers of daaromtrent. In 2003 overigens behaalde ene Carlsen er zijn 3^de en laatste IM-norm.

Dat je er als laat-13-jarige met ‘maar’ 2540 ELO en als 21^ste op de startlijst, met 8,5/10 (7+, 3=) en prestatiegewijs 2741 ELO waard, het tornooi komt winnen, is op z’n zachtst gezegd ongewoon, en dat is dan weer een understatement van hier tot in Chennai. Grandelius (2691)[1], Korobov (2687), Sargissian (2681), Sevian (2667), Hammer (2637), Moiseenko (2628) en nog een 7-tal andere +2600-spelers (sommigen hadden ooit +2700), volk genoeg om dit tornooi te winnen, toch? Zelfs ene Jan Timman (heden 2549, 19^de) deed nog mee. Nee, hoor. Na ons welpje finiste de 20-jarige Noorse jeugdwereldkampioen van 2017 Tari (2620) op de 2^de plaats, en de Armeense GM Sargissian (2681, ex-2702) werd officieel 3de. Timman werd overigens 50^ste.   

De 1^ste zege in een “major tournament” is een mijlpaal in je carrière, maar als je dat als jong snaakje doet is het nog wat anders. Hij was al de jongste IM ooit, bijna de jongste GM ooit (hij was heel even 2^de jongste, intussen is hij 4^de jongste, achter Gukesh en Sindarov), maar die records zijn goed gedocumenteerd. De jongste die een “majeur” tornooi wint, is wat minder helder: wat telt als majeur en hoe majeur is het? Ter vergelijking: Judit Polgar was 12 toen ze in Londen (een round robin tornooi met 10 deelnemers) won (maar had enkele maanden nadien al 2555 ELO, ruim anderhalf jaar vroeger dan Praggnanandhaa) en Henrique Mecking won als 13-jarige het Brazilaanse kampioenschap, maar in beide gevallen was de tegenstand minder sterk dan hier. We moeten er wellicht de grote Fischer bijhalen: die won als 14-jarige, luttele maanden ouder dan ons Welpje, het Open Amerikaans kampioenschap. Enfin, het is niet allemaal 100 vergelijkbaar, maar de jongeman uit Chennai is alleszins in goed gezelschap.

Even enkele details over z’n tornooiprestatie. De eerste 4 tegenstanders waren gemiddeld 379 punten ELO-zwakker en gingen dus logisch voor de bijl. De volgende 6 waren allemaal +2600. Tegen Tari (2620), de latere runner-up zoals gezegd, werd het remise. Korobov (2687) maakte een onnodige fout in het eindspel en die werd kundig afgestraft. Vervolgens ging Vocaturo (2612) vlot onderuit, terwijl Andersen (2605) in ronde 8 remise hield. In de voorlaatste ronde versloeg Praggnanandhaa landgenoot (en zilveren medaille in Asian Continental 2019) Karthikeyan (2613), omdat die te graag te veel wou. Finaal volgde een zwaar bevochten remise tegen Sevian (2667), en dat halfje bleek beslissend voor de eindwinst. Het leverde de jonge held 29 extra ELO’tjes op, hij is nu het nummer 358 van de wereld, met 2569 ELO.

Einde artikel, genoeg lof voor de kleine uit Chennai? Want die twee die nog iets jonger zijn, Gukesh en Sindarov, schoppen het misschien nog verder? Nee, alvast op de eerste vraag, wat de tweede vraag brengt, zien we nog wel. Het toeval wil namelijk dat Praggnanandhaa niet de enige was om z’n grootste succes tot nu toe te scoren. Zijn 4 jaar oudere zus Vaishali (of Vaishali Rameshbabu etc., zie de 2^de alinea boven), 49^ste op de startlijst, met 2344 ELO, eindigde in datzelfde hoge gezelschap op de 15^de plaats met 7,5/10, nauwelijks een puntje minder dan kleine broer Praggu, en behaalde daarmee haar allereerste GM-norm. De eerstvolgende lagere ELO (dan de hare) staat pas 32^ste, maar wat wil je, tussen zoveel +2600/2500/2400-geweld?

De 18-jarige Vaishali won ook 7 keer, maar behaalde daarnaast maar 1 remise, tegen de Franse GM Maze (2565) in de 8^ste ronde. Opvallender waren enkele van haar winstpartijen. Dezelfde Sevian (2667) die het in de laatste ronde Praggnanandhaa knap lastig maakte, kreeg in ronde 3 een pak voor de broek van zuslief. Een paar ronden later onderging de Noorse GM Salomon (2541) hetzelfde lot. Het einde werd nog bloedstollend: om haar GM-norm te behalen moest ze in de laatste ronde winnen tegen de Zweedse GM Hector (2487). En dat gebeurde ook, na lekker vechtschaak waarin zelfs een herhaling van zetten voorkwam die geen van beiden wou claimen. Prachtig!

En daarmee hebben kleine broer en grote zus van zich doen spreken. Niet voor het eerst, maar nog minder voor het laatst. Wait and see, and enjoy …