Ha, die nieuwe ELO’s! We kunnen niet wachten, maar terwijl de Belgische update nog even uitblijft, blikken we alvast eens internationaal rond. En dat om te constateren dat alles grotendeels bij hetzelfde blijft: Carlsen, Hou, Firouzja, Assaubayeva leiden nog steeds in de voor hun relevante categorie, en na hen volgen goeddeels dezelfde namen als altijd, soms in een iets andere volgorde. Misschien mogen we wel expliciteren dat Gukesh nu al op 8 staat, en Praggnanandhaa op 16, maar dat zat eraan te komen. Wel kijk ik verrast op bij de meisjes (waar Roebers van 3 naar 7 zakt en) waar een naam die ik niet eerder had opgemerkt pardoes op de tweede stek is geland.

Zowat uit het niets heeft ene Velpula Sarayu (2444) uit India zich op plaats 2 genesteld. Dat ‘niets’ klopt natuurlijk niet, ze stond op 7 een maand geleden, wat kan verklaren waarom we daar toen kennelijk geen aandacht voor hadden: verreweg de meeste namen uit die lijst zijn nieuw of onbekend, dus eentje meer of minder valt niet op. Nu valt ze wel op, omdat het lijkt dat ze uit het niets komt, en vervolgens omdat je dat dan ook wil checken. Wel, de jongedame in kwestie, bouwjaar 2006, blijkt in recente maanden een gigantische sprong te hebben gemaakt. In juli: 1845, augustus: 2051, september: 2387, en nu oktober: 2444. Dat is op drie maanden tijd bijna 600 ELO-punten vooruit (599, om precies te zijn). Ja, die jongelui, die kunnen al eens een fors gangetje gaan, maar ter vergelijking, Niemann, die destijds nauwelijks ouder was, was al verdacht omdat hij op twee jaar (!) ruim 200 (!) punten won, m.a.w. hij deed er acht keer langer over om drie keer minder vooruit te gaan.

Oké, Niemann wás al verdacht en dus moest zijn ELO-sprong de verdenkingen komen ondersteunen, terwijl dit Indiase meisje vooralsnog de heilige onschuld zelve is en enkel haar ELO-spurt beleeft. Iets wat alle jonge talenten doen, zij het niet altijd even snel of even spectaculair. Edoch, als je haar progressiekaart bekijkt, ziet haar steile opgang er toch niet zo evident uit. Tussen november 2019 en juli 2023, dik 3,5 jaar, trappelt ze zowat ter plaatse op ruwweg het niveau 1800-2000: corona houdt haar anderhalf jaar op 1964, en in de volgende periode schommelt ze meestal rond 1850, op één uitschieter (1965) en één betere periode (1899-1921) na. Globaal zit ze meer onder 1900 dan erboven, zeker als je de coronamaanden negeert. Twee maanden voor ze als een raket omhoogschiet, is ze gezakt tot 1835, en daar doet ze dan nog 10 puntjes bij voor ze alle remmen losgooit.

Enig opzoekwerk brengt ons bij twee tornooien in juli. Eerst het Open van Monteolivete in Toscane, Italië, waar ze 5,5/8 scoort na weliswaar makkelijke winst tegen twee lage ELO’s en één zege en vijf remises tegen 2200-2400, en geen enkele keer verliest. Meteen daarna duikt ze op in Galicië, Spanje, in het Pontevreda Open, waar ze, als laagste in de rij met amper 1845 ELO, drie GM’s, vier IM’s en 1 FM in de ogen kijkt, op één na allemaal +2400, en vier keer wint, drie keer remise speelt en enkel verliest van tornooiwinnaar Vignesh. Ze behaalt 6,5/9 (1 bye), met een tpr van 2575, goed voor een reeks normen in één keer (WIM, WGM, IM), en slechts een half punt te weinig voor een GM-norm.

Ook dat tweede tornooi is amper afgelopen of ze is alweer elders aan de slag. Nu in het Leça Chess Open in Leça da Palmeira bij het Portugese Porto, de eerste week van augustus. Daar werkt ze maar 7 partijen af en behaalt ze haar minste resultaat: 3,5/7. Haar ELO staat volgens de eindrangschikking op 2051, wat overeenkomt met de lijst van 1 augustus, waarin enkel Monteolivete (en mogelijk nog wat losse partijen) is verwerkt, maar bij de partijen zelf staat er gewoon nog 1845 bij haar naam. Hoe dan ook, op één speler van 2083 na, moet ze het opnemen tegen niveau 2200-2500. Ze verliest drie keer, maar weet ook drie keer haar duidelijke ELO-meerderen te verslaan, en 1 keer op remise te houden. Meer dan voldoende om weer een stuk vooruit te schieten.   

Ik kan het niet precies reconstrueren, omdat er ook nog andere partijen zijn geweest, o.m. in India, en omdat kennelijk niet alles wat in juli is gespeeld in de lijst van augustus is verwerkt, maar  Monteolivete zou haar 132 ELO’s winst hebben opgeleverd, Pontevedra 211 en Leça 120. Dan ontbreken er nog 136, wellicht verspreid over juli, augustus en september (in totaal heeft ze respectievelijk 16, 19 en 9 partijen gespeeld). Hoe dan ook, de hele periode is voor haar bijzonder succesvol geweest, maar geen kip die deze uitzonderlijke prestatie als iets anders beschouwt dan het exploot van een buitengewoon natuurlijk talent.

U voelt, ik ben wat aan het stoken, maar het is allerminst mijn bedoeling om deze 17-jarige jongedame van wat dan ook te verdenken. Volgens haar entourage kan alles worden teruggebracht tot de beperkte tornooipraktijk in India, gepaste training om meer consistentie te krijgen in de resultaten, de juiste mentaliteit (discipline, geduld, …) en ouders die haar vooral stimuleren om te genieten van het schaken. Als ik stook is dat in eerste instantie om even in de verf te zetten wat men allemaal niet inroept om iemand zwart te maken. De ene wint 200 punten op twee jaar – zie je wel, fraude! – de ander doet er 600 bij op drie maanden – waw, wat een talent! – en het levert twee totaal uiteenlopende “oordelen” op. Er is nog altijd maar één ding dat telt: concrete bewijzen.

Een introductie waarmee je meteen met mogelijke fraude wordt geassocieerd, ocharme de nietsvermoedende Velpula Sarayu, maar gelukkig hoort of leest ze dit niet en mag ze zich rustig van geen kwaad bewust zijn. Er is vooralsnog ook niets mis. Het enige probleem dat ik hier zie, is dat ik niet goed weet of ik ze eigenlijk Velpula moet noemen of Sarayu. Indiase namen, weet u wel. Maar we horen nog van haar en dan zal het wel blijken …  

UPDATE: “Ik kan het niet precies reconstrueren …”, schreef ik, maar dat is natuurlijk wel te doen als je op de juiste plaats kijkt (FIDE-site, Velpula Sarayu, “Individual calculations”). Daar vind je dat ze 206 ELO’s steeg per 1 augustus (19 partijen: 49^ste Indiase  Vrouwenkampioenschap & Monteolivete), 336 per 1 september (16 partijen: Pontevedra en Leça), en 57 per 1 oktober (9 partijen: Kuala Lumpur, Maleisië).