Dezer dagen worden de Amerikaanse kampioenschappen editie 2023 betwist, zowel voor  de heren als voor de dames. In beide tornooien nemen 12 gegadigden het tegen elkaar op, en het is altijd grappig om te zien hoe on-Amerikaans de namenlijstjes wel niet zijn. Nog iets meer bij de dames dan bij de heren, maar in beide gevallen gaat het geheel of bijna geheel om exotische namen. Ter vergelijking: in het afgelopen Belgisch kampioenschap (Experten) vond je toch minstens een 6-tal namen (op 10) die je zonder meer als Belgisch (N/F/D) kon kwalificeren.

Voor de aardigheid zocht ik het eens uit, want het leek mij leuk om mee te geven. Ik begin bij de dames, waar in wezen niemand volbloed autochtoon is. Misschien wel made in America, maar toch niet volslagen inheems. En daar is uiteraard niets op tegen, ook al beseffen vele Amerikanen niet meer dat ze bij uitstek een land van migranten zijn. Het overzicht is in ELO-volgorde.  

Irina Krush (2437) zag het levenslicht in 1983 in Odessa, Oekraïne (toen nog Sovjet-Unie) en emigreerde in 1989 met haar ouders naar de Verenigde Staten (Brooklyn, New York).

Alice Lee (2388) lijkt meteen het meest Amerikaans. Haar naam klinkt op-en-top Engels (voluit zelfs  Alice Teresa Lee) en ze werd geboren in Minneapolis, Minnesota, in 2009. Op 13 oktober wordt ze overigens 14 jaar. Ook zij is echter van vreemde origine – ik vermoed (al dan niet gemengd) Chinees, of alleszins (dito) Aziatisch. Over haar ouders (of broers of zusters) is niets te vinden, maar mogelijk waren zij volledig ingeburgerd (2^de generatie, 3^de generatie …?) nog voor de geboorte van Alice. Hoe lang mag je iemand trouwens “vreemd” noemen?

Carissa Yip (2372) werd niet “in den vreemde” geboren, maar is wel van Chinese origine. Zij kwam ter wereld in 2003 in Boston, Massachussets. Haar vader was van Hongkong, haar moeder van China (Hongkong was tot 1997 een Britse kroonkolonie).

Anna Zatonskih (2363) werd geboren in 1978 in Marioepol, Oekraïne (toen nog Sovjet-Unie) en speelde tot 2003 voor Oekraïne, daarna voor de Verenigde Staten. Vermoedelijk is haar ‘migratie’ dus te situeren in 2003.

Gulrukhbegim Tokhirjonova (2350) is van Oezbeeekse origine. Begim (voor de vrienden) werd in 1999 in Oezbekistan geboren, maar waar is niet meteen te achterhalen. In 2019 ging ze studeren aan de universiteit van Missouri (in Columbia, Missouri) en sindsdien doet ze mee aan allerlei soorten Amerikaanse schaakkampioenschappen. Wellicht is ze (hooguit) een jaar of vijf ‘Amerikaans’.

Nazí Paikidze (2316) heeft, naast een wat onfortuinlijke voornaam (maar let ook op het accent), een naam die Georgisch aandoet, en dat is niet zo verrassend, want tot in 2013 woonde zij in Georgië. Ze werd echter geboren in Irkoetsk, Oost-Siberië, in 1993 en groeide op met de dubbele Russisch-Georgische nationaliteit, nadat het gezin in 1997 verhuisde naar Tbilisi, Georgië. In 2013 trok ze naar Baltimore, Maryland, en ruilde de Georgische voor de Amerikaanse Federatie.   

Thalia Cervantes (2303) is van Cubaanse afkomst. Ze werd geboren in 2002 (vermoedelijk) in Havana en groeide daar op met schaak-op-straat tegen oude, kettingrokende mannen. In 2014 deed ze mee aan de pan-Amerikaanse Spelen in Mexico en na afloop trok het hele gezin de Mexicaans-Amerikaanse grens over, richting Saint Louis, Missouri, met de befaamde Saint Louis Chess Club, waar ze vele leerzame uren zou doorbrengen.   

Jennifer Yu (2294) werd geboren in 2002 in Ithaca, New York, maar zoals de achternaam al zal oproepen, uit Chinese ouders. Terloops: Yu won vorig jaar en verdedigt nu dus haar titel.

Atousa Pourkashiyan (2288) is (zoals u nog weet, zie het stukje “Damewinst” van 27 juli jl.) Hikaru Nakamura’s echtgenote en veelvuldig Iraans kampioene. Ze werd geboren in 1988 in Teheran, Iran, en ruilde in 2022 de Iraanse Federatie voor de Amerikaanse.

Ashritha Eswaran (2273) is van Indiase origine en werd geboren in 2000 in de Verenigde Staten, maar waar heb ik niet kunnen achterhalen. Mogelijk Californië: ze liep school in San Jose en studeerde ook aan de University of Calfornia in Berkeley. Nadien deed ze ook Carnegie Mellon University in Pittsburgh, Pennsylvania, maar dat is de hele andere kant van het land.   

Tatev Abrahamyan (2262) zag het levenslicht in 1988 in het Armeense Jerevan en kwam in 2001 naar de Verenigde Staten, waar ze woont in Glendale, Californië. 

Ruiyang Yan (2206) werd geboren in 2007 in Mountain View, Californië, en is van Chinese afkomst. Verdere details kwamen niet boven water.

De heren dan. Van Caruana (2786), So (2753) en Aronian (2742) hoef ik het u niet te vertellen dat ze “van vreemde origine” zijn en voor degene die in dit rijtje én het tornooi ontbreekt, Nakamura (2780), zou het niet anders zijn. Bij de anderen past wellicht soms enige toelichting.

Leinier Domínguez Pérez (2745) kwam ter wereld in 1983 in de Cubaanse hoofdstad Havana en ruilde Cuba voor de Verenigde Staten in 2018.

Ray Robson (2699) heeft een naam die even Engels aandoet als die van Sam Shankland (zie hierna), maar is toch niet even authentiek Amerikaans. Hij kwam ter wereld in 1994 in Guam, een Oceanisch eiland dat niettemin tot de Verenigde Staten behoort (de inwoners zijn bij hun geboorte ook automatisch Amerikaans staatsburger). Vader Gary is professor in de taalkunde, moeder Yee-chen kleuterleidster. Een half-Aziatische (niet nader in te vullen) origine, kortom.  

Sam Shankland (2698)is de uitzondering die de regel bevestigt. Niet alleen zijn naam is en klinkt op-en-top Amerikaans, hij werd geboren in 1991 in Berkeley, California, uit even Amerikaanse ouders (Jim en Leslie Shankland) en groeide op in Orinda, een kleine 15 km verder, en op een minuut of twintig van San Francisco.

Samuel Sevian (2698) werd geboren in 2000, Corning, New York, maar zijn ouders zijn Armeens (Armen en Armine Sevian). Zijn vader (en vermoedelijk zijn moeder ook) kwam in 1996 naar de Verenigde Staten.

Jeffery Xiong (2693) zag het levenslicht in 2000 in Plano, Texas.  Ouders Wayne en Jenny Xiong hebben Engelse voornamen, maar zijn wellicht van Aziatische afkomst, mogelijk migranten van 2^de of verdere generaties.

Hans Niemann (2667) is, zo verneem je meestal, van gemengde Deens-Hawaïaanse afkomst. Maar zijn ouders heten heel gewoon David en Mary Niemann, m.a.w. die veronderstelde mix zit in één of meer vorige generaties. Volgens één bron is zijn vader voor een kwart van Boheems-Tsjechische komaf, een kwart Deens, een kwart oorspronkelijk Hawaïaans en een kwart een mengeling van Duits en gevarieerd Europees. Over de moeder niets daar – stel je voor dat die een even of nog meer complexe afstamming heeft – maar alleen aan vaderskant is het al kleurrijk genoeg.  

Dariusz Swiercz (2620)werd in 1994 geboren in het PoolseTarnowskie Góry en verhuisde naar de Verenigde Staten in 2018.  

Abhimanyu Mishra (2592) is de jongste en, als u het zich nog herinnert, ook de jongste GM aller tijden. Hij werd geboren in 2009 en woont in Englishtown, New Jersey. Vader Hemant Mishra en moeder Swati Sharma migreerden van het Indiase Bhopal naar de Verenigde Staten in 2006. Er werden trouwens kosten noch moeite gespaard om ‘Abhu’ dat record van Karjakin te doen breken.  

Andrew Tang (2496) werd in 1999 geboren in Naperville, Illinois. Een Aziatische inslag is onmiskenbaar, maar over zijn ouders of hun afkomst is niets concreets te vinden.

Hoe ingeweken of exotisch de een of de ander ook mag wezen, de heren en dames in kwestie zullen er zonder twijfel weer een boeiende zaak van maken! Benieuwd wie titelverdedigers (m/v) Caruana en Yu straks opvolgen …

Nog één ding. Aan de vooravond van dit dubbel kampioenschap heeft de Saint Louis Chess Club, waar het evenement plaatsvindt, een uitgebreide verklaring uitgebracht waarin ze betreuren dat ze niet sneller en beter hebben gereageerd in de zaak Ramirez (die herhaaldelijk vrouwen/meisjes had lastiggevallen, en dat is nog een eufemisme). Ze beloven ook voortaan op de eerste rij te willen gaan staan om alle vormen van ongepast gedrag  te voorkomen, tijdig aan te pakken, te weren, en ze lijsten daarbij een heleboel dingen op die ze intussen hebben gedaan en nog verder willen doen ter preventie van nieuwe incidenten en om ervoor te zorgen dat iedereen in een veilige en risicovrije omgeving kan schaken.