Het is meestal wel geweten dat de ‘organisator’ geheel naar eigen inzicht een deelnemer voor het kandidatentornooi mag aanduiden, maar net iets minder wie die organisator is. In dit geval is dat AGON (of “World Chess by AGON Limited”, zoals ze dat zelf noemen), wiens/wier keuze [zoals we intussen weten] gepaard gaat met enige ‘agony’ (Engels voor ‘pijn’, ‘kwelling’), vandaar onze woordspelige titel.
Een naam zegt natuurlijk nog niets, wie of wat _LEESMEER_is AGON eigenlijk? Laten we beginnen met de samenvattende, maar vage stelling dat AGON de organisator is van het WK en alle geassocieerde tornooien (bv. World Cup, Grand Prix, …) die dat organiseren doet ten behoeve van FIDE. Goed, dat weten we dan weer, maar eigenlijk weten we nog niets. Dieper graven dan maar!
Dan komen we allereerst terecht bij ene Andrew Paulson, een Amerikaans ondernemer, onlangs (18 juli 2017) op 59-jarige leeftijd aan longkanker overleden. De man heeft in zijn professionele leven allerlei ondernomen, op diverse plaatsen en terreinen, en was ook 15 jaar lang actief in Rusland, voornamelijk in de mediawereld. In 2012 begon hij, op New Jersey, met AGON Limited. Zijn sponsors waren enkele schatrijke Russische oligarchen, die eerst vriendjes waren met Poetin en het later met ’m aan de stok kregen, en die derhalve hun biezen pakten toen ze konden: Mikhail Khodorkovsky, Boris Berezovsky, Vladimir Goesinsky en Leonid Nevzlin (u wellicht niet allemaal helemaal onbekend, als u al eens Knack verkiest boven Flair). Twee jaar later “verloor hij zijn interesse” (dixit zijn opvolger) en verkocht AGON voor 1 (één) Britse pond aan de in de VS opgegroeide/opgeleide Rus Ilya Merenzon, de huidige CEO en eigenaar.
AGON werd opgericht om te fungeren als commercieel partner van FIDE, d.i. om het WK en alle geassocieerde evenementen te organiseren en ‘zelfbedruipend’ te maken, ergo financieel interessant voor de schaaksport, voor zichzelf én voor FIDE, maar niet noodzakelijk in die volgorde. Zo hebben ze alle rechten op het uitzenden van live beelden & commentaar van partijen op de bedoelde tornooien en slaan ze schaakwebsites (chess24 e.a.) die denken dat het over vrije nieuwsgaring gaat met gerechtelijke stappen om de oren (er lopen ter zake momenteel vier processen).
Het huidige contract tussen FIDE en AGON loopt tot 2021. Er zijn al wel eens wat strubbelingen geweest tussen de twee, en het is een interessante vraag waarom en waarover. FIDE-president Kirsan Iljoemzjinov is natuurlijk niet toevallig bij AGON uitgekomen, en sommige bronnen noemen het vlakaf ‘zijn’ AGON. Als er geruchten gaan dat contractueel (aan FIDE) te betalen gelden (nog) niet zijn of te laat worden betaald, dan is de vraag natuurlijk of het AGON is dat in gebreke blijft of Iljoemzjinov die in schimmige zaakjes doet.
Opvallend in dit hele verhaal is de Russische connectie. Alle betrokkenen hebben een duidelijke link met Rusland en/of met figuren die dat hebben. Merkwaardig is ook dat AGON gesponsord werd door zakenlui die in Rusland in ongenade zijn gevallen, terwijl FIDE-president Iljoemzjinov en zijn (vul zelf in: mensen/kompanen/bende/kliek) niet echt slechte maatjes blijken te zijn met Rusland en/of de wereld van de Russische schaakbonzen, als dat al geen twee handen op één buik zouden zijn.
En daarmee weet u dan wat meer over wie die wild card mag uitdelen, en of u dat al dan niet geruststellend vindt.