Het laatste blokje voor we van locatie veranderen. Kan iemand de ban breken? En zo ja, wie doet het dan?  

PARTIJ 5. Dat “d4-speelster” Lei alleen omwille van het verrassingseffect voor de koningspion zou gekozen hebben, kunnen we nu wel verticaal klasseren: ze begon opnieuw met 1. e4,  maar nu ging het via het Tweepaardenspel naar het Giuoco Pianissimo. Met 6. … a5 opteerde Ju voor de variant waarmee Carlsen in 2018 van Nepomniachtchi had gewonnen (laatste partij WK) en toen ze wat later voortzette met9. … Le6 zaten we (nog) één moment in de partij Kazarian–Longson, 2016 (toch wel sterk: sinds vorige dinsdag blijven we Anna-Maja Kazarian tegenkomen), maar Lei opteerde voor 10. Lc2 (i.p.v. 10. Pbd2) en dat was ander terrein, zij het niet geheel onontgonnen. Nieuw, t.o.v. Andersen–Lipok, 2022, was 13. … Pe5, en volgens de digitale slimmerd stond wit daar toch een toefje gezelliger.

Over 14. … c5 zei Ju achteraf dat het wellicht te riskant was, en dat ze beter op een defensievere strategie had gemikt:  gewoon proberen de stelling te houden. Lei profiteerde ervan om druk te ontwikkelen op de damevleugel en kwam almaar beter te staan. Zoals de commentatoren ook niet nalieten aan te stippen was het de eerste keer in de tweekamp dat één van beiden enig substantieel voordeel wist te bereiken: de evaluatiebalk sloeg uit naar +1.50, wat nog ver van beslissend, laat staan winnend was, maar wel zoveel significanter dan wat we in de eerste vier partijen hadden gezien. Zou het nu toch gebeuren?

Het werd er voor Ju niet beter op. Lei controleerde de d-lijn en vooral het cruciale veld d5, had meer ruimte en kon aanvallend naar beide kanten kijken, terwijl Ju hoe langer hoe meer veroordeeld werd tot wachten en zolang mogelijk volhouden. Bij de tijdcontrole verzwakte ze haar stelling nog wat meer, en Lei reageerde gepast, waarna ze de opstootopties bijna voor het kiezen had. Ten slotte kwam de doorbraak in het centrum met het verwoestende 45. e5!

Het was nu duidelijk dat Ju in de touwen hing, maar ze nam haar tijd om de stand van zaken uitgebreid te doorgronden. Terwijl Lei nog maar een tiental minuten en een klets over had, beschikte Ju nog over een klein halfuur na 45. e5, waarvan ze liefst 23 minuten opsoupeerde voor haar antwoord, dat bovendien niet de beste verdediging was. Even toch bijvermelden: na de 40^ste zet krijgen de speelsters een halfuur bij, maar daar stopt het (er is wel nog steeds increment): als de tijd dan om is, is het afgelopen. In die zin is 23 minuten spenderen van de pakweg 27 die je nog hebt meer dan kwistig.

Ju’s lichaamstaal werd ook hoe langer hoe veelzeggender: alsof ze naarstig op zoek was naar die ene reddende voortzetting en geleidelijk begon te begrijpen dat die er niet was. Intussen zat Lei er helemaal anders bij: een en al focus, verbeten op een beheerste manier, weten dat je beet hebt en niet zinnens zijn om los te laten. Ze mepte de dames van het bord, ging de damevleugel oppeuzelen, nam de loper in een dodelijke greep … Ju had geen schijn van kans meer en moest lijdzaam de executie ondergaan. Toen ook de torens geforceerd van het bord gingen, gaf ze op.

De kogel is dus door de kerk! Al is dat misschien niet de beste beeldspraak voor wat zich in een dames-WK-tweekamp schaken in het verre Shanghai afspeelt, maar wat bedoeld is, zal wel duidelijk zijn. Na vier weliswaar flink bevochten remises is de eerste zege een feit. En wat voor één, want Lei maakte er een positioneel meesterstukje van. Eerste WK ooit, eerste zege, een mens is om minder gelukkig. Toch kreeg ze de vraag op de persconferentie waarom ze er zo kennelijk niet al te gelukkig bijzat. Antwoord: “Je moet dat de mensen niet zo in het gezicht willen tonen…” (wou ze Ju sparen?) en “Ik heb al wel vaker zo’n eerste winst meegemaakt …” (eerste gewin, kattengespin?) en “Misschien ben ik later wel gelukkig …” (als de titel binnen is?). Nu, beide kemphennen zitten er meestal niet al te enthousiast bij: hand onder de kin, verveelde blik, nietszeggende antwoorden … Als ze willen uitstralen dat dit verplichte nummertjes zijn, zouden ze het niet treffender kunnen doen. Maar het is misschien wel deel van het psychologische spel.       

PARTIJ 6. In de eerste vijf partijen was het in wezen Lei die veelal de opening bepaalde, in de laatste partij in haar thuisstad Shanghai zette Ju ook eens de toon, m.b. met 3. cxd5 in het Damegambiet. Het leidde tot de Tarraschverdediging, al bij al niet zo verschillend van wat in de 2^de partij op het bord was gekomen. Verrassen kon het Lei nauwelijks: ze had dit al van Tan voor de voeten gekregen in de Kandidatesfinale (die partij werd remise), waar die had uitgepakt met het weinig subtiele 10. b4. De dames blitzten er lustig op los, en zelfs toen Ju van die partij afweek met het bescheidener 10. e3, of later met het nieuwtje 15. 0-0-0 afkwam,  antwoordde Lei onverstoord à tempo.

Tegen dan waren de dames al van het bord, en had Ju het loperpaar, maar kende de stelling voor Lei geen zwaktes. Een zogenaamd ‘voordeel’ voor wit, wat, toen Ju voor haar 19^de zet net geen 28 minuten uittrok (Lei riposteerde in 7 seconden) en voor haar 20^ste nog eens ruim 17, ook nog eens kon worden tegengegaan door de tijdfactor, en dat trouwens luttele zetten later geheel verzwond toen beide witveldige lopers de doos ingingen. Meteen kon Ju ook alle hoop op winst laten varen, terwijl de vraag zich aandiende of dat ook gold voor Lei. Ju zag het risico en ging fijntjes de ruiltoer op, tot elk nog één koning (twee kon natuurlijk niet) en één paard had. Een vlotte remise voor Lei, maar ook een opsteker voor Ju, die haar nederlaag van de dag voordien enigszins wist door te spoelen.  

De eerstvolgende partij is over twee dagen (zaterdag 15 juli): één dag om te verhuizen – deel twee van het WK heeft plaats in Chongqing – en één rustdag. Lei mag alvast met voorsprong (3,5-2,5) in haar geboortegrond aantreden.