Een mens moet al eens wat overslaan, onder het motto: uitstel is geen afstel, hoewel. Intussen zijn ook ronden 4, 5 en 6 afgewerkt, de laatste een minuut of wat geleden (op het moment dat ik deze woorden schrijf, niet de rest van het artikel). Dat betekent dat er alleen nog een finale wacht en ook dat we nu twee nieuwe namen hebben (naast Caruana) voor het komende kandidatentornooi: beide finalisten van de World Cup zijn namelijk geplaatst voor dit festijn. Maar nu eerst over naar de driefasige laatste ontwikkelingen. _LEESMEER_

Ronde 4 (8^ste finales). In het klassieke luik werd er meteen in de helft van de partijen gewonnen, en dus ook verloren: Duda, Grischuk, Vachier-Lagrave en Vitiugov plaatsten  Xiong, Dominguez Perez, Svidler en So in één keer voor het winstdwangblok. Xiong en Dominguez Perez wisten in de 2^de partij dat varkentje echter te wassen, terwijl Svidler en So niet verder kwamen dan remise en dus naar huis mochten. In één moeite was So de nieuwe hoogste sneuvel-ELO, en dat zou hij ook nog een tijdje blijven. Daarnaast mocht ook Nepomniachtchi beschikken: de 1^ste partij tegen Yu was remise geworden, maar de 2^de ging naar de Chinees.   

Ding (2-0 tegen Alekseenko) en Grischuk (1,5-0,5 tegen Dominguez Perez) plaatsten zich in één tiebreaksessie (trage rapid, 25’+10”). Xiong won nu eerst van Duda en die hing vervolgens de bordjes weer gelijk. Ze mochten, samen met alle anderen, die remise speelden, naar het snellerapidluik.

In twee kampen viel nu een beslissing. Aronian elimineerde Le, met winst en remise, en Radjabov deed hetzelfde met Mamedyarov, maar in omgekeerde volgorde. Xiong en Duda deelden nu telkens het punt en gingen dus blitzen. Deze keer lukte het wel, althans voor de jonge Amerikaan (18 jaar): remise en winst en exit Duda.  

Ronde 5 (kwartfinales). De vier resterende duo’s gaven geen krimp in de 1^ste klassieke partij, maar in de 2^de sloegen Ding en Radjabov wel toe, ten nadele van Grischuk en Xiong. Daarmee was ook de laatste tiener uitgeschakeld. In de trage rapids voltrok zich een klein drama: Aronian, die in de vorige editie zijn huidige opponent, Vachier-Lagrave, in de halve finales naar huis had gespeeld en hem daarmee de weg naar de kandidatenfinales had versperd, kwam totaal gewonnen te staan in de 2^de partij, maar blunderde zichzelf naar huis en misschien ook wel uit de kandidatenfinale, voor het eerst sinds 2007. Wel een goede zaak voor de Fransman, die vorige keer zo nipt het kandidatengebeuren aan zijn neus had zien voorbijgaan.

Een gelijkaardig drama zou zich voordoen, maar later, in de laatste kamp. Yu en Vitiugov hielden het eerst op remise (rapid 25’) en gingen vervolgens elk één keer winnen (rapid 10’). Bij het blitzen hielden ze mekaar opnieuw in evenwicht, en toen voltrok zich het laatste oordeel, in de vorm van het albeslissende Armageddon. Yu, met wit en een minuutje meer maar ook winstdwang, gaf op de 9^de zet totaal zonder reden Vitiugov de gelegenheid om vrijelijk en gratis twee pionnen te consumeren en de Rus – wie zou er niet toehappen – hapte natuurlijk toe. Helaas voor hem was de winst zo simpel en makkelijk dat hij het niet scheen te kunnen geloven en zowaar wat van slag bleek te zijn: op de 17^de zet kon hij eenvoudig een stuk winnen, maar in plaats daarvan gaf hij Yu, nog altijd twee pionnen in het krijt, goed zicht op tegenspel. Het werd almaar pijnlijker. Yu greep zijn kans en nam de partij in handen, de arme Vitiugov kreeg een mataanval over zich en moest ten slotte een volle toren geven. Opgave volgde snel. Vitiugov bleef vervolgens minutenlang, als verdwaasd en verdoofd, aan het bord zitten: wat was hem hier in ’s hemelsnaam overkomen?   

Ronde 6 (halve finales). Een veel crucialere fase is er niet: de winnaars staan niet alleen in de finale, maar hebben sowieso hun kandidatenticket beet. Dat is haast nog mooier dan het tornooi winnen. Een bijzondere omstandigheid deze keer: de ene halve finale gaat tussen Ding en Yu, dus China is sowieso vertegenwooordigd in het kandidatentornooi. Onverwacht kun je dat niet noemen: als maandenlange nummer 3 van de wereld zou Ding er zo goed als zeker toch bij zijn, ook zonder zich ergens te kwalificeren. Na Carlsen (wereldkampioen, geen kandidaat) en Caruana (geplaatst als ex-uitdager) is hij de hoogste ELO en kan een ratingticket (of de wild card) hem eigenlijk niet meer ontglippen. De vraag die je kon stellen was wel: zou hij makker Yu een ticket gunnen, wetend dat zijn eigenste stekje voor 99,99% verzekerd was?

Het antwoord op die vraag viel niet in het klassieke luik. Het werd twee keer remise, al had Yu wel het ietwat betere spel in de eerste partij. Ding wist het gevaar te bezweren door herhaling van zetten te forceren. Vachier-Lagrave en Radjabov begonnen eveneens met een remise, zij het dat geen van beiden ergens beter spel wisten te verkrijgen.

De tweede Chinese confrontatie werd een snelle remise, waarin Ding zelfs geen moment uit zijn voorbereiding was, t/m de eeuwige schaakjes vanaf zet 26. Alvast één tiebreakkoppel. Hoe weinig drama aan Chinese zijde, hoe meer in de Frans-Azerbeidzjaanse hoek. Vachier-Lagrave speelde een variant van het Engels die hij al drie keer, en niet onsuccesvol, had gespeeld het afgelopen jaar, maar had geen verhaal tegen de repliek die Radjabov hem voorschotelde. Binnen de kortste keren zat de lichtjes onkennelijke Fransman en difficultés en Radjabov maakte het vakkundig en onberispelijk af.

Het is van 2013 geleden dat de Azerbeidzjaan het kandidatentornooi haalde en na z’n zwakke resultaat daar hebben zijn carrière en motivatie wel een dip gehad. En die is nog niet volledig weg: na afloop verklaarde hij laconiek dat hij al jaren aan stoppen denkt en dat hij nog niet wist of hij wel zou deelnemen aan het kandidatenfestijn, al vond hij de “uitnodiging voor een leuk feestje” sowieso best prettig.

De arme Vachier-Lagrave (ook nieuwste hoogste sneuvel-ELO) mist voor de 2^de keer op rij in de ultieme fase van de strijd het zo begeerde kandidatenticket – deden de zenuwen hem de das om? – al is het deze keer nog niet te laat (hij heeft nog enkele kansen om zich te kwalificeren, bv. Grand Prix, Grand Swiss of wild card). Twee vragen. Eén: als het zo moeilijk is, ben je dan, ondanks je onmiskenbare kwaliteiten en status als één van ’s werelds besten, wel uit het goede hout gesneden? Twee: als het nu niet lukt, hoeveel kansen ga je dan nog krijgen, gelet op het tweejaarlijkse tempo en de massa hoogbegaafde jeugd in aantocht (zie bv. Xiong, 18, hier kwartfinale, Firouzja, 16, hier 3^de ronde en dat zijn er nog maar twee van een heel contingent wizzkids)? Troost: zowat iedereen zou het hem van harte gunnen, die kwalificatie.

So far, so good (of bad). Op naar de finale! Ding speelt die voor de 2^de keer op rij: vorige keer eindigde hij als runner-up, na Aronian, nu is hij (wel)licht favoriet tegen Radjabov, ooit 2793. Het zou wel eens boeiend kunnen worden. Per slot van rekening zitten die twee straks ook tegenover elkaar in het kandidatentornooi …