Over de afloop van de World Cup (3 remises tot nu toe) hebben we het nog, maar eerst deze stand van zaken.
Na de World Cup weten we al iets meer over de deelnemers aan en overblijvende kanshebbers voor het kandidatentornooi. Naast Karjakin, als vorige uitdager (criterium 1) al lang bekend, , hebben nu ook Aronian en Ding zich geplaatst, via de World Cup (criterium 2). Aronian was nergens anders nog in de running, dus zijn aanwezigheid heeft verder geen effect, maar Ding doet nog mee aan de Grand Prix (criterium 3), en mocht hij zich daar in de top 2 hijsen, dan wordt zijn plaats ingenomen door _LEESMEER_ het nummer 3 in de eindstand. Gelet op het feit dat Mamedyarov en Grischuk nu leiden (maar niet meer in actie komen, m.a.w. het maximaal toegestane aantal GP-tornooien gespeeld hebben) en middels het laatste tornooi enkel nog gepasseerd kunnen worden door Radjabov, Ding en Vachier-Lagrave, hebben leiders en achtervolgers (Ding valt weg) allemaal iets meer kans op een goede afloop. De leiders hebben het niet meer in eigen hand, de achtervolgers moeten nog flink uit hun pijp komen, maar het zit er iets meer in dan tevoren.
De gevolgen voor de top 2 qua rating (criterium 4: gemiddelde van de 12 maandlijsten van 2017) zijn iets minder duidelijk. Zowat iedereen heeft ELO verloren in de World Cup (zie mijn eerder verslag: ELO-blauwte, van 22-09), maar het gaat vooral om de grootste drie, en zeg maar de enige drie, kanshebbers: Caruana, So en Kramnik, de anderen hebben hun kansen zeker niet of evenmin verbeterd. De uitschakeling van So in de World Cup, na zijn flinke dip in de septemberlijst, heeft zijn kansen toch wel afgezwakt. Op 22-09, met 9 officiële maanden en een extrapolatie voor de resterende drie op grond van de live ratings vzn die dag, leidde Caruana met 2807,70 voor So met 2807,07 en Kramnik met 2805,20. Veel zal afhangen van wie nog waar speelt. Caruana en Kramnik komen nog in actie, pardon ze zijn het al (zie onder) in het (open) tornooi op het eiland Man (Isle of Man, 23-09 t/m 01-10), met uiteraard een effect op hun ratings voor november en december, So niet, zodat zijn septemberrating, z’n zwakste van het jaar, gewoon doorloopt. Dat zou tot een bizar resultaat kunnen leiden: wie slecht speelt, kan onder So eindigen al steekt die geen poot meer uit, en wie goed speelt, kan So eronder houden. Als er ten minste effectief geen andere speelgelegenheden meer zijn. De enige outsider die een pruts van een waterkansje zou kunnen hebben, want de laatste stijd mooi opgeklommen, is Vachier-Lagrave, maar zijn achterstand is zo aanzienlijk dat hij meer dan de pannen van het dak moet spelen voor eind december en nog vele keren ook.
Klap op de vuurpijl in dat tornooi van Isle of man: in de 1ste ronde (met vrije loting, een experimentje) kwamen Kramnik en Caruana pardoes tegenover elkaar te zitten. Nee, niet voor een onderonsje, of wat dacht u? Pittig toch, want net twee van de drie ratingkandidaten, die elkaar dus een ELO-peer kunnen verkopen. Het toeval – is dat het toeval wel? – wou dat Caruana die peer aan Kramnik verkocht en niet omgekeerd. De lachende derde, die hier zoals gezegd niet meespeelt, is So: zijn positie blijft ongewijzigd, maar zijn voorsprong op Kramnik groeit. Komt nog bij dat Kramnik in de 3de ronde weer onderuit ging, tegen ene Tarjan, bijna 400 ELO zijn mindere. Een heuse klap. De nieuwe stand (op 25-09, en opnieuw met extrapolatie etc.): Caruana (2808,60) en So (2807,07), tegenover Kramnik (2801,85). Dat heet een achterstand.
Tot slot nog eens de wild card, vanwege organisator Agon, commercieel partner van FIDE. Twee jaar geleden kozen ze voor Aronian, die toen zowat de eerstvolgende qua rating was, een paar afzeggers daargelaten. Je mag verwachten dat het weer die richting uitgaat. Dan is het huidige nummer 3, Vachier-Lagrave, vrijwel een certitude, zou je denken. Andere mooie namen zijn dan bv. So of Kramnik (of zelfs Caruana), als ze de rating top 2 missen, Grischuk, Anand, Nakamura, Giri …
Ik vrees dat Big Vlad uit de boot valt. Onbegrijpelijk wat hij gisteren probeerde in een nochtans goede stelling. De open tornooien vind ik al enkele jaren interessanter dan die gesloten super GM dingen. Toch mooi om Shirov, Granda en Timman nog eens in actie zien.
Ik vrees het ook. En toch zag het er een hele tijd best goed uit voor hem: nummer 2, 3 of 4 van de wereld, samen zowat met So en Caruana, van wie er één zich wel “elders” zou kwalificeren … Verder is hij pas ná de anderen beginnen zakken.
Maar schijn bedriegt: van januari tot mei bleef zijn ELO ongewijzigd, heel waarschijnlijk – ik heb het niet gecheckt – omdat hij toen geen klassieke partijen heeft gespeeld (wel rapid en blitz, bv. in de Grand Chess Tour). De niveaus waren hoog in januari, met 4 boven 2800, en zijn intussen flink gedaald. Kramnik is dus relatief lang hoog gebleven, terwijl de anderen “spelenderwijs” gingen dalen, soms geleidelijk, soms met dippen. Zijn niveau was dus een beetje kunstmatig hoog, wat hem mee in de running heeft gehouden voor een kwalificatie via de rating top 2, maar wat wellicht niet vol te houden was. En dat is zo’n beetje wat we nu zien. De groten van weleer, zie ook Anand, gaan zoetjesaan downhill. Natuurlijk zullen hun exploten ons nog geregeld in vervoering brengen, maar voor de troon en kroon van Carlsen de Ongenaakbare neemt de jonge garde het over. Aronian (1982) en Grischuk (1983) zijn weliswaar al ‘gevorderd’, Mamedyarov (1985), Radajabov en Nakamura (1987) ‘ontplooid’, en de rest van de potentiële uitdagers zijn nog ‘piep’: So (1993), Caruana en Ding (1992), Karjakin en MVL (1990).
Ja, te veel jonge honden om de coryfeeën kans te laten maken. Ik meen me zelfs te herinneren dat Kramnik initieel niet zou meedoen aan de World Cup omdat er mogelijk overlap was met Isle of Man .. of dat hij zich ergens had laten vallen dat de WK cyclus niet langer een prioriteit zou zijn. Topalov heeft dat al langer aangekondigd. Wie er zich WK mag noemen is eigenlijk niet zo interessant; de man in vorm tijdens een WK wint gewoon. Meestal is dat Carlsen maar nog een twintigtal anderen zijn even capabel om het te worden. Carlsen is gemiddeld de beste van z’n generatie, meer kunnen we vrees ik niet zeggen. Maar ..Isle of Man, big fun, met sterspelers die hun glazen koepel even verlaten en mindere goden die allen de partij van hun leven najagen.
Kramnik’s prestatie in Isle of Man gaat van kwaad naar erger. Na vijf ronden heeft hij 2.5 punten en een TPR van 2449. Hij is nu al zo’n 17 punten kwijt. Dat wordt dus erg moeilijk om nog in de kandidaten te geraken.
Kramnik kan zich nog herstellen in dit tornooi en hij speelt nog ergens een tornooi of interclubs volgende maand. Als dat mislukt kan hij nog hopen op de wildcard. Ik heb ooit eens gelezen dat hij een rheumatoide aandoening heeft en daardoor vaak met pijnstillers moet spelen. Anderzijds, in zijn plaats zou ik al lang aan het uitbollen zijn; je hebt een gezin en een goed gespijsde bankrekening, waarom zou je dan nog zo veel je hersenen pijnigen? Ook stoppen met roken zou zijn rating misschien geen slecht doen 🙂 Ja, gisteren een lauwe remise tegen spelersmanager Laurence Trent. Niet iemand die door een topGM geveegd wordt in 30 zetten maar een goede Kramnik zou die toch moeten kunnen verslaan.
Zeg nooit nooit, maar het wordt wel beremoeilijk. Beter dan 6,5 uit 9 kan hij niet meer doen. Wat kan dat nog opleveren ELO-gewijs? Hij speelt bovendien nog even tegen mindere goden, en daar is weinig ELO-winst bij te rapen. Zo heeft hij vandaag een tegenstander van 2390 ELO. Niet winnen is sowieso catastrofaal, maar winnen levert nauwelijks iets op. Om zich “significant” te herstellen, heeft hij tegenstanders nodig van gelijk of hoger ELO (en moet hij ervan winnen, natuurlijk), maar in het beste geval kan hij zo iemand tegenkrijgen in de laatste ronde (hooguit de laatste twee). Ik denk niet dat het opweegt tegen wat hij al kwijt is.
Extra tornooien (ik weet ook niet wat hij nog allemaal speelt in de resterende maanden) zorgen voor meer kansen, maar telkens opnieuw geldt dat hij zich geen misstappen meer kan veroorloven. Als hij tot het einde van het jaar de pannen van het dak speelt, kan hij zich nog redelijk herstellen, maar het hangt ook van Caruana en So af, of die hem nog laten terugkomen (zelfs niet spelen kan soms volstaan om voor te blijven …). En als Kramnik met die pannen van daarnet uit de voeten kan, waarom zouden anderen dat ook niet kunnen? Aronian (maar die is er al bij) zit hem op de hielen en MVL is ook al zo ver niet meer.
Tot slot de wild card. Met alle sympathie voor Kramnik – ik zou hem er graag genoeg bij hebben – maar ik moet bijna hopen van niet. Zoals het er nu uitziet, wordt MVL de hoogst gerangschikte en niet geplaatste speler (tenzij via de Grand Prix, maar de kans is klein). Daar kan die organisator toch niet om heen? Ter vergelijking: dezelfde organisator koos 2 jaar geleden voor Aronian, toen qua rating de eerste die in aanmerking kwam. Dat doet verhopen dat dit principe weer wordt toegepast. Kan Kramnik dat nog halen? Dan moet hij toch zeker terug naar 2800, op relatief korte tijd. Ik zie het eerlijk gezegd niet zitten. Nu, de jongeren zijn ook aan de beurt. Heel knap wat oudjes als Kramnik (42 jaar) en Anand (47 jaar) nog presteren, maar misschien zitten we wel met “het einde van een tijdperk” …
Ik denk niet dat volgende hoogste rating een principe is dat moet toegepast worden bij het toekennen van wild cards. Misschien was Aronians wild card toen toevallig de volgende hoogste rating, of speelden er politieke of commerciële belangen? Ook, het ratingprincipe wordt al toegepast als criterium naast Grand Prix, vorige uitdager en eerste 2 van World Cup. Het zou gek zijn om dat principe tweemaal te laten spelen. Ik weet het niet, gewoon mijn gedacht. Ik denk dat ex-kampioenen als Kramnik en Anand steeds een kans maken. En waarom niet Kasparov, die sinds de Sinquefeld weer tekenen van leven vertoont? In lange partijen is hij wellicht nog een te duchten tegenstander. Commercieel zou het tevens zeer interessant zijn.
We zijn intussen twee ronden verder en Kramnik heeft twee keer gewonnen. Daarmee heeft hij 2,5 punten goedgemaakt van de 16,7 die hij in ronde 1-5 had prijsgegeven. In ronde 8 speelt hij tegen Sethuraman, die een kleine 100 ELO minder heeft. Daar kan hij dus, mits een zege, wat meer aan terugverdienen. En dan in ronde 9 Carlsen kloppen of zo? Dan zou het herstel er wel zijn, maar daarmee heeft hij So (of Caruana) nog niet te pakken.
Ik moet er wel bij zeggen dat het beeld wat vertekend is/wordt. Blijkbaar zullen de resultaten van het Isle of Man-tornooi pas verwerkt worden in november. Dat houdt in dat Kramnik in de octoberlijst nog op 2794 zal staan, terwijl hij nu, in de live ratings, op 2779 staat. Neem je dat laatste als uitgangspunt om te extrapoleren dan reken je met 3 keer 2779 (oct/nov/dec) voor de prognose van het uiteindelijk gemiddelde, neem je het eerste dan is october “nog goed” en zijn enkel de laatste twee maanden “slecht” en verliest hij dus minder. Het doet er allemaal niet toe als hij in die laatste maanden niet nog een aantal extra partijen kan inbrengen om zijn ELO-niveau op te krikken, maar op deze wijze – blijkbaar de officiële – is zijn achterstand (nog altijd heel maar) net iets minder dramatisch.
Het ratingprincipe voor de wild card? Dat moet inderdaad niet per se, maar het kandidatentornooi is eigenlijk wel bedoeld voor de sterkste spelers (van het moment), en niet zozeer als eerbetoon voor gewezen kampioenen, om het wat cru te zeggen. Iemand als MVL kun je dan toch moeilijk passeren? Dat het ratingprincipe al twee plaatsen oplevert is niet echt een punt. In de regels zijn ook ‘reserves’ voorzien, spelers die in de plaats komen van kandidaten die om een of andere reden (moeten) afhaken. De eerste is de eerstvolgende van de Grand Prix-eindstand, en alle volgende reserves worden bepaald via het ratingprincipe. Het kan dus best meer dan twee keer meespelen.
Tot slot. Ik denk dat niet weinig mensen vinden dat zo’n wild card-vanwege-een-organisator in dit geval een zeer bedenkelijke zaak is. Tenminste, als het gaat om “andere belangen” (commerciële, persoonlijke …) dan de puur sportieve. Dat het tornooi in Berlijn plaatsvindt is bv. geen reden om de plaatselijke vedette te laten meedoen, om maar iets te noemen. Voor zoiets zijn andere tornooien. De enige manier voor een organisator om geloofwaardig uit de hoek te komen met zijn keuze is door serieus rekening te houden met de ELO-rangschikking, lijkt mij.
Waarmee niet gezegd is dat Kramnik niet een veel betere keuze zou zijn dan de meeste anderen…
Herman
voor zo’n stelling verdien je toch de wild card?
https://www.youtube.com/watch?v=TNPxMJW2JMw
Ja, leuk! Vooral: dat paardje-aan-de-rand dat ‘snel een toerke doet’ om een matnetje aan te spannen. Best mooi van Kranige Krammy!
Oké, verkeerde stelling. Had er niet opgelet, vanwege de Kramnikpartij op de voorgrond … (het hielp ook niet dat de klank toen uitstond).
Je hebt gelijk, en de commentatoren beleven er ook best lol aan: de zwarte stukken, licht en zwaar, op een quasi onmogelijk hoopje in de hoek … In die zin, zeker ‘wild’! Mooi!