Mijn vorig verslag en ronde 4 vielen zo’n beetje samen – maar het was wat laat op de avond om die nog toe te voegen – en vervolgens werd er gerustdagd. Goede gelegenheid om de zaken hier en nu weer wat up to date te maken. Genoemde ronde mocht er alleszins wezen, want voor het eerst kwam er bij de heren helemaal géén Armageddon aan te pas, en bij de dames slechts één. Kortom, in de klassieke debatten werd er 5 keer gewonnen, en met het vigerende puntensysteem laat het zich raden dat dit voor aardig wat wijzigingen zorgde in de stand (in beide tornooien).

Ronde 4, open. Nadat Praggnanandhaa in de vorige ronde Carlsen had gevloerd en daarmee aan de leiding was gekomen, mocht hij nu (met zwart) optornen tegen Nakamura, overigens de winnaar van vorig jaar. Die zette zijn kandidatenhuiswerk in om een goede positie te verkrijgen zonder veel tijd te verbruiken, terwijl Pragg in wezen een lange tijd puur tegen Stockfish zat te spelen (aldus een analist). Ergens kwam hij tot het besef dat de zaken niet zo goed liepen, en leek een vesting construeren de enige uitweg. Dat zat er uiteindelijk niet in, en Nakamura mocht, weliswaar na 86 zetten, tevreden cashen.

Hoe zou het Carlsen vergaan, na de ten dele zelf gezochte opdoffer van gisteren, nu met zwart tegenover Caruana, die in de live ratings tot op enkele punten kon naderen? De Noor heeft natuurlijk wel de reputatie dat hij meestal aardig weet terug te slaan na een nederlaag, maar Caruana is daarvoor niet het meest uitgelezen kandidaat-slachtoffer. De partij ging berelang gelijk op, tot Caruana een paar onooglijk suboptimale zetten speelde en Carlsen het gevoel kreeg dat er misschien iets meer zou kunnen inzitten dan remise. Tja, en dan laat ie natuurlijk nooit meer los. Er kwam een pion van en uiteindelijk een opgave, al vond de digitale betweter dat zelfs op dat moment (d.i. net voor de laatste zet) remise er nog altijd inzat. Tot ongeloof van Carlsen en iedereen, eigenlijk.

De 3^de zege van de dag was er voor Firouzja, die Ding over de knie legde en daar niet al te euforisch over deed: “Ik deed in feite niets speciaals vandaag, het was meer dat hij de goede zetten niet vond.” De arme Ding was inderdaad maar een schim van zichzelf en ging roemloos de boot in, waardoor hij nog nadrukkelijker de laatste plaats bezet.

Zoals ik al liet doorschemeren boven, gooiden die drie klassieke zeges de rangschikking stevig overhoop. De eersten zullen de laatsten zijn, leerden we vroeger, toen naar de mis gaan nog een evidentie was, en die lering was hier zwaar van toepassing. In cijfertjes: nrs. 1 en 2 duiken naar 4 en 5, nr. 3 wordt 1, nr. 4 wordt 2 en nr. 5 wordt 3. Alleen nr. 6 ‘houdt stand’, maar kijkt nu al aan tegen een achterstand van 2,5 punten, 2 meer dan gisteren. Anders gezegd: Nakamura op kop (7), Firouzja op 2 (6,5), Carlsen op 3 (6), Praggnanandhaa op 4 (5,5) en Caruana op 5 (5). Waar Ding staat, las u al.

Ronde 4, dames. Terwijl broerlief van de 1^ste naar de 4^de stek tuimelde, verstevigde Vaishali haar koppositie door 1,5 punt extra uit te lopen. Ze deed dat door Cramling, ondanks de decennia ervaring van de Zweedse, te verschalken in de finesses van toreneindspelen. Het sprookje, als je dat zo mag noemen, blijft dus duren: in haar laatste 11 klassieke partijen (Kandidates Toronto + Norway Chess) zegevierde Vaishali 8 keer, naast 3 remises. En dat was/is niet bepaald tegen Jeanneke en Mieke …

Ook in Humpy–Muzychuk viel de beslissing in een toreneindspel. De Oekraïense had de betere kaarten gedurende zowat het hele middenspel, maar Humpy verdedigde zich kranig en vocht zich terug in de partij. Tot de tijdnood wederzijds toesloeg en wit met nog 34 seconden op de klok de verkeerde pion opspeelde. Muzychuk, zelf nog met een minuut en elf seconden, greep haar kans en haalde zeven zetten later de buit binnen.

De nrs. 2 en 3 in de stand mochten (nu ja, moesten ook) elkaar partij geven en zouden, bij winst van Vaishali (zoals we intussen al weten), ofwel allebei terrein prijsgeven, ofwel alleen in het spoor blijven. Lei wist tegen Ju een prima stelling te versieren, maar voelde zich er kennelijk toch zo onzeker bij dat ze inging op herhaling van zetten. Het Armageddonspel verliep echter minder vlot, en dus was het Ju die het halfje meer kon sprokkelen. 

In de stand loopt Vaishali verder uit (8,5). Ju is eerste achtervolgster (6), maar krijgt het gezelschap van Muzychuk, die gisteren nog op een gedeelde laatste plaats stond. Lei zakt naar stek 4 (5), Cramling en Humpy trappelen ter plaatse (3).

Ronde 5, open. De boel is duidelijk onder stoom: ook vandaag werd alles klassiek beslist, wat op een uitzondering na de stand eerder bevestigde dan door elkaar gooide. Ding kreeg Nakamura tegenover zich, en dat is geen sinecure gelet op het feit dat het kennelijk allemaal niet hoeft voor de Amerikaan en dat die alleen voor de leut lijkt te schaken, wat zijn resultaten alleen maar ten goede komt. Hij serveerde de wereldkampioen al meteen een paar provocerende zetten, en hoewel die al bij al niet onoverkomelijk waren, geraakte Ding nimmer op dreef. De Chinees speelde passief, slap, beneden niveau en Nakamura dartelde vlot naar zijn tweede opeenvolgende (klassieke) zege.

In de andere partijen gingen de zaken lange tijd veeleer gelijk op, tot de zwartspelers beiden onnodig mistastten in het verre eindspel. Firouzja (tegen Carlsen) deed dat op de 77^ste zet, weliswaar met nog 20 seconden op de klok, Caruana (tegen Praggnanandhaa) op de 66^ste en met nog bijna 8 minuten tegenover 40 seconden, in feite een stukje erger dus. Tweede opeenvolgende nul voor Caruana, die onder 2800 duikt en voorbij wordt gegaan door Nakamura, voor het eerst sinds 2015 weer 2800 plus.

De stand wordt minder door elkaar geschud dan gisteren – twee van de drie bovenaan wonnen, twee onderaan verloren opnieuw – maar de spreiding (tussen hoog en laag) wordt wel nadrukkelijker. Nakamura leidt met 10 punten, voor Carlsen (9) en Praggnanandhaa (8,5). Dat is een kluitje in dit format, maar duidelijk gescheiden van Firouzja (6,5), Caruana (5) en Ding (2,5). Dat de wereldkampioen met zijn huidige vorm lijnrecht afstevent op de laatste plaats in de eindrangschikking die hij zo graag wou vermijden, is (pijnlijk) duidelijk. In tegenstelling tot Caruana en Nakamura die haasje-over doen omstreeks de 2800-grens, is Ding als het ware in vrije val: -14 ELO, onder 2750 (2748) gezakt, uit de top 10 getuimeld (13^de). Straks wint Gukesh met zijn ogen dicht …     

Ronde 5, dames. Wereldkampioene Ju is er duidelijk minder erg aan toe dan haar landgenoot. Na 5 ronden heeft ze iedereen verslagen, zij het telkens in Armageddon, zodat ze ‘maar’ 3^de staat. Vandaag kreeg ze Humpy niet plat in de lange partij, in de korte perste ze er een pion uit en wist haar opponente het uiterst smalle pad naar remise niet te vinden.

Vaishali en Lei hielden elkaar in evenwicht in hun klassieke otmoeting, terwijl de eerste wel in een wat mindere positie terechtkwam in hun Armageddonspel. De Chinese wist er er echter geen voordeel uit te halen, veeleer integendeel, en moest uiteindelijk op remisewinst gaan hopen. Zo claimde ze remise wegens zetherhaling op de 58^ste zet, maar het was niet exact dezelfde stelling die vermeende 3^de keer en bij wijze van tijdstraf kreeg haar opponente tijd bij. In het chaotische vervolg ging Lei pijlsnel de dieperik in.

De enige winstpartij, klassiek dan, kwam op conto van Muzychuk tegen Cramling. Tweede opeenvolgende zege van de eerste, en dito nederlaag van de laatste. Na een vroege dameruil bleek zwart meer dan moeite te hebben met het witte loperpaar, maar in relatieve tijdnood gaf Cramling bovendien een pion weg en werd redding onmogelijk. Met 6 punten op twee dagen doet Muzychuk natuurlijk een uitstekende zaak.

Vaishali blijft lekker aan de leiding (10), maar ziet Muzychuk tot op één punt naderen (9). Ju is 3^de (7,5), op dezelfde afstand (1,5) van de vorige en de volgende in de rangschikking. Op 4 staat Lei (6), dan Humpy (4) en Cramling (3). Onderaan moet dringend klassiek gewonnen worden, of men doet niet echt meer mee. Dat soort winst is ook wel nodig voor Ju, als ze meer ambieert dan een ereplaats. We zijn halfweg, benieuwd wat de tweede helft brengt …