Als u een vroeger verslag had verwacht, dan verwijs ik u naar de beide tenoren die elkaar de wereldtitel betwisten en er voor hun eerste schermutseling meteen zeven volle uren gingen voor zitten. Een mens wil al wel eens een middernachtje doen, maar om dan nog aan een verslag te beginnen … Bovendien, wie gaat het dan nog lezen, in die nachtelijke uren? Ergo weze bij deze het principe van de morgenstond gehuldigd, want die heeft naar men zegt goud in de mond. _LEESMEER_

Gisteren, 17 uur onze tijd, was het dus eindelijk zover: Caruana (wit) en Carlsen (zwart) klaar aan het bord voor de strijd waar elke schaker al eeuwenlang (nu ja maanden, driekwart jaar) naar had uitgekeken. Het begon met een grap, waarvan niet iedereen de ‘geslaagdheid’ zal hebben ingezien: de bekende filmacteur Woody Harrelson mocht de eerste zet uitvoeren en duwde daarbij, schijnbaar (maar niet heus) per ongeluk, Caruana’s koning om. Men kon er om lachen, te meer omdat Woody vervolgens de verkeerde openingszet deed, waarop Caruana niet naliet om prompt te informeren of dat kon worden overgedaan. Dat kon, en toen deed Woody de juiste zet, werden er handjes geschud, werd de klok ingeduwd (ná de openingszet?) en waren we vertrokken.

Even preciseren, want ik had het vorige keer fout (dank zij een site die het zó had voorgesteld): in de eerste partij had Caruana wel degelijk wit, niet Carlsen. Eén van de spannendste momenten vind ik dat, ook al moet het allemaal nog echt beginnen: met welke opening wil men de ander aanpakken? Caruana koos voor 1. e4, wat ooit al gespeeld was, en Carlsen antwoordde met 1…c5, ook al geen nieuwtje. Er kwam dus een Siciliaan op het bord en dat was voor geen van beiden heel ongewoon, ook niet tegen elkaar. Vervolgens (na 2. Pf3 Pc6) opteerde Caruana voor de Nimzowitch-Rossolimovariant met 3. Lb5. Ook dat was niet ongebruikelijk, en zelfs een van de favoriete keuzes van de uitdager, ook al had hij daarmee in 2015 in Wijk aan Zee nog verloren tegen, jawel, Carlsen, een hele mooie partij trouwens. Extra pluspunt voor alle schaakminnenden: het was niet bepaald een intro die naar een makkelijke remise leidt, en dat beloofde alvast.  

Op de 7^de zet week Carlsen af van hun partij in Wijk aan Zee (waar hij 7…b6 had gespeeld) met 7…Pd7 (iets gewoner is 7…0-0). Het ziet er niet echt uit, als u het mij vraagt, maar het geeft zwart wel vlot spel. Caruana koos vrij snel – hij had de mogelijkheid nog kunnen openlaten – voor de korte rokade en het openen van de f-lijn, Carlsen speelde al snel z’n koningsvleugelheir op en ging lang rokeren. Dat kon alleen maar vuurwerk opleveren, toch?

Met torenverdubbeling op de f-lijn was het duidelijk waarop Caruana zijn aanval wou richten, maar de champ wist zijn koning in veiligheid en gaf de f-pion met plezier cadeau voor de eigen aanvalsplannen. Je kon niet zeggen dat wit in de opening iets had bereikt, en het middenspel verliep prettiger voor zwart. Een cruciaal moment kwam er op de 26^ste zet: de veiligste en zekerste weg lag in het kwaliteitsoffer 26. Txf4!, maar – de tijd ging ook nadrukkelijk meetellen – Caruana speelde 26. Tg2. Het gaf zwart de kans op een langdurig initiatief en wit moest maar zien hoe hij overeind bleef. De stelling was er alleszins niet eenvoudiger op geworden, de tijd, vooral aan de witte kant, des te beperkter. Caruana bleef er verbazend stoïcijns onder. Het was duidelijk (nu ja, wat heet?) dat zwart winstkansen had, maar zoals Kasparov zei: de computer kan zeggen wat hij wil, je moet zo’n partij ook nog tot winst voeren. Volgens diezelfde computer werd er aardig wat gemist tussen de 30^ste en 40^ste zet, en daarbij valt aan te tekenen dat Caruana z’n laatste 7 zetten op increment speelde, terwijl Carlsen daar minder van wist te profiteren dan moest. Meer nog, met z’n 40^ste zet (40…Lxc3, i.p.v. Dg1) verkwanselde hij zijn voordeel grotendeels en kreeg de uitdager weer overlevingsperspectief, ook al had de champ wel een pluspion verkregen.

Over het vervolg kunnen we kort zijn, omdat het zo lang was. Zoals Carlsen nadien aangaf: het was zo’n beetje water uit de stenen persen, en met blote handen is dat moeilijk. Chatters op chessbomb zetten mij dan nog even op het verkeerde been: omstreeks de 100^ste zet suggereerden ze dat de 50-zettenregel in beeld kwam, en ja, een snelle check leerde dat het laatste stuk geslagen was op de 55^ste zet van zwart. Maar, er mag natuurlijk ook geen pion verschoven zijn, en dat was nog wel gebeurd. Hoe dan ook, op de 115^de zet werd de vrede getekend, en niet iedereen vond dat het zo lang had moeten duren: die pluspion was eigenlijk waardeloos.

Alleszins een eerste partij die nogal wat belooft voor het vervolg. Geen voorzichtig, aftastend, op veilig spelend geschuif, maar meteen de beuk erin. Maar laat het niet altijd zo laat worden.