Het fonkelnieuwe FIDE Grand Swiss op het eiland Man, in wezen een plusversie van het aloude Isle of Man International, is al 6 ronden ver en de deelnemers genoten woensdag van hun eerste en enige rustdag. Van de 160 genodigden blijken er uiteindelijk 154 te zijn opgedaagd. Dat Giri verstek zou laten gaan, wisten we al, wie de vijf anderen zijn, is mij vooralsnog onduidelijk, maar het zal ook wel niet zo belangrijk zijn, gelet op wie er allemaal wél is. Wat is er zoal gebeurd in dat eerste deel? _LEESMEER_
Ronde 1. Mocht hij de ambitie hebben om middels een beste plaats in het kandidatentornooi te geraken, dan nam Anand niet bepaald een goede start: hij verloor in een 30-tal zetten van Najer (2635). Op de vraag naar het eerste moment waarop hij gezien had dat hij zou winnen, antwoordde de Rus laconiek: “Na het handjesschudden, niet eerder!” Andere verrassingen waren de zeges van de (piep)jongeren Abdusattorov (15 jaar, 2608) en Sadhwani (14 jaar, 2479) op hun (duidelijke) ELO-meerderen Jones (2688) en Sjugirov (2662). Gut ja, niemand verwacht dat één van die jongste snuiters (niet enkel deze twee, er zijn er nog) met dat kandidatenticket aan de haal zal gaan, maar hou ze toch maar in de gaten.
Ook nog mee te geven is het wedervaren van de top twee, die geen ticket behoeft. Allereerst balanceerde Carlsen zowaar op de rand van de nederlaag – zijn ongeslagen reeks van 90 kreeg even een aanzienlijk afbreekbaarheidsgehalte – maar tegenstander Kuzubov (2636) kon niet converteren, zoals dat heet, en dat wreekte zich: als je de wereldkampioen laat ontsnappen, ben je het haasje, want laten ontsnappen staat niet in zijn woordenboek. Caruana van zijn kant won een stuk directer van de Chinees Zhang (2636), nog weinig bekend, maar qua sterke Chinezen geraken we ondertussen wel de tel kwijt.
Ronde 2. Laten we eerst vaststellen dat Anand meteen rechtkrabbelde: de Israeliër Baron (voornaam: Tal!) legde het loodje in 27 zetten. Het ticket is dus nog niet weg. Nog vijf spelers hebben het maximum, en Carlsen is er niet bij (remise tegen Sarana, 2655): ’s werelds nummer twee Caruana, de Chinezen Wang en Bu, voormalig nummer twee Shirov, en de altijd spectaculaire Adhiban. Het achtervolgend peloton (1,5/2) telt 45 schuivers, en de (soms) gedoodverfde ticketijveraars zijn natuurlijk (nog) sterk vertegenwoordigd, bv. Grischuk, Yu, Wojtaszek, Nakamura, Svidler. Ook de twee snotters van vorige keer, Abdusattorov en Sadhwani, doen nog mee, maar de schone sekse is met één eenheid maar schaars vertegenwoordigd, en dan nog door een te mijnent en te uwent onbekende (Mongoolse) naam, die ik u graag volledig geef (met het oog op uitspraakoefeningen): Batkhuyag Munguntuul (of: Batkhuyagiin Möngöntuul, het eerste deel is geen voornaam, maar een soort patroniem of vadersnaam, het tweede deel is de eigenlijke naam, net zoals bij Viswanathan Anand e.a. Indiërs).
Een rits groten zit, zoals Anand, in een nog groter peloton halfweg, na twee remises of een nul en een één (of omgekeerd): So, Karjakin, Aronian, Harikrishna, Le en een heel contingent van +2650-spelers. Onder de 50% is Inarkiev de hoogste ELO (2693), maar die is nauwelijks een echte kanshebber te noemen en dat zijn de andere leden van deze groep nog minder. Belangrijkste slachtoffer tot nu toe is wellicht Gawain Jones (2688), die ook z’n tweede partij verloor en wel van oud-wereldkampioene Stefanova (2479). Benieuwd wie goed blijft scoren en wie zich goed herpakt. Het omgekeerde wens je niemand toe, maar manifesteert zich wel tegelijk.
Ronde 3. Bovenaan twee opmerkelijke paringen. Carlsen versus Kazimdzhanov, oftewel de wereldkampioen tegen de secondant van zijn laatste uitdager, en Shirov tegen Caruana, m.a.w. de man die de Nimzowitschaanval van het Russisch (5.Pc3) nieuw leven inblies (sommige auteurs herdoopten die lijn tot de Shirovvariant) tegen de man die er zo’n beetje zijn variant van maakte (ik zou durven te spreken van de Caruanavariant, evt. Shirov-Caruanavariant). Helaas, de heren gingen Siciliaans. Na afloop zat Caruana, spijts een verwoed gevecht vanwege Shirov, aan 3/3, terwijl Carlsen ondanks kansen diens secondant niet tegen de (schaak)mat kreeg en op 2/3 bleef steken. Ook Wang, gepartnerd aan Bu, wist een 3de opeenvolgende zege te versieren, terwijl Adhiban voor het maximum moest afhaken na remise tegen Wojtaszek. Twee leiders dus nog, Caruana en Wang. De Chinees is dus op dit moment virtueel weg met het kandidatenticket, maar heeft te kennen gegeven dat hij daar niet mee bezig is en enkel een goed tornooi wil spelen.
Tien spelers in de directe achtervolging nu, en negen ervan wonnen hun 3de partij. Grischuk, Vitiugov en Vidit zijn de bekendsten/hoogstgeplaatsten, maar ook Fedoseev en de 18-jarige Iraniër Maghsoodloo zijn erbij. Als ik moet gokken, dan is Grischuk in dat rijtje misschien wel de te kloppen man, gesteld dat Wang bovenaan wegzakt. Na dit selecte groepje, volgt een peloton van 48 eenheden (m/v, maar Munguntuul, nog steeds prima donna, is de enige v). Daar zit gerenommeerd volk bij, van wie je verwacht dat ze nog zullen opschuiven in de rangschikking (Carlsen o.m.), maar te veel om op te noemen. We zien nog wel wie komt bovendrijven.
Ronde 4. Eerste conclusie: bye bye maximum. Caruana en Wang mochten, co-leiders zijnde, tegen elkaar, deden een potje Russisch en tekenden de vrede. Prompt werden ze bijgehaald door McShane en Maghsoodloo, die Adhiban en Vidit terugwezen. We zijn nog niet halfweg, maar deze luitjes, talent zat weliswaar, zou je, om uiteenlopende redenen, vooraf niet meteen getipt hebben.
De naaste achtervolgers zijn nu met 16. En je voelt ze komen, de Karjakins, de Aronians, de Wojtaszeks, drie dagwinnaars die aansluiten bij o.m. Grischuk en Vitiugov. Geen Carlsen vooralsnog, de Noorse held overleefde nauwelijks tegen Kovalev, en zag zijn ongeslagen reeks op een haar of twee na afgebroken. In het welgevulde peloton op een punt van de koplopers geniet hij het gezelschap van ietwat belegen toppers genre Shirov, Kazimdhzanov, Ponomariov, Leko, nieuwegeneratiekleppers à la Yu, Artemiev, Harikrishna, Matlakov, en een stelletje jong grut zoals Sadhwani, Keymer, Bjerre. Tja, en dan mag ik usual suspects zoals Nakamura en Svidler nog niet vergeten. Veel en gevarieerd volk, maar geen Anand en geen So. Die zitten al op anderhalf punt van de top, met bijna 60 man vóór hen. Dat kandidatenticket is zowat buiten bereik, een mirakelspurtje uitgezonderd.
Ronde 5. Net voor de helft, de volgende ronde zitten we er meteen over. De leiders speelden allemaal remise (al kroop Caruana door het oog van de naald tegen McShane), zodat het kopgroepje van 4 er één van 7 werd (met 4/5). Grischuk, Fedoseev en, jawel, Shirov kwamen aansluiten, ten koste van Cheparinov, Wojtaszek en Sargissian. Achter het 7-tal zijn er nu 14 achtervolgers. Opvallende aanwezigen: Carlsen, die relatief vlot won van Ganguly, al vond hij bescheiden dat het wel weer “tricky” was geweest, en de 15-jarige Abdusattorov, die na twee zeges op rij opnieuw de neus aan het venster komt steken.
Verder, een punt achter de leiders en nog niet noodzakelijk helemaal uitgeteld, volgt een 42-koppig peloton. Belangrijke nieuwkomers daarin zijn So en Anand, die beiden wonnen en dus een trapje hoger gingen. Het kan nog, maar ze moeten nog veel volk voorbij. In het feminiene contingent heeft de Kazakse Saduakassova, 84ste met 2,5/5, nu de plaats als first lady ingenomen van de Mongoolse Munguntuul, die ook Harika en Stefanova moet laten voorgaan, zij het met gelijke punten (2/5).
Ronde 6.
Te veel volk vooraan? Dat werd in deze ronde, waar op 7 van de 10 topborden een beslissing viel, wel wat bijgesteld. Vooreerst namen Caruana en Wang weer samen de leiding (5/6): de Amerikaan versloeg Fedoseev, de Chinees legde McShane om. De rest van de voormalige kopgroep liet ook een pluim(pje) of wat: Maghsoodloo en Grischuk deelden de punten, Shirov verloor van Carlsen.
De achtervolgende groep (4,5/6) is nu nog maar 7 man sterk. Naast Maghsoodloo en Grischuk hijsen zich 5 winnaars van deze ronde: Anton Guijarrro, Carlsen, Vitiugov, Alekseenko en Aronian. Een veeleer afgeslankt pelotonnetje van van 14 volgt op een half punt (4/6). In ELO-volgorde o.m. Anand (jawel!), Yu, Karjakin, Wojtaszek, Nakamura (ook!) en een rits vaardige +2630-spelers, vaak tegen 2700 aanschurkend.
Nog 5 ronden, wie het ticket wil, moet snel opstomen: Wang, met 5/6, is op dit ogenblik de te kloppen man, maar op elk niveau daaronder wordt de concurrentie breder. De gelukkige zal wel komen uit de groep van 23 (21, zonder C. en C.) van hierboven. Wie meer dan een punt achter Wang staat, moet nog (te) veel volk voorbij. So, bijvoorbeeld, of Artemiev, Svidler, Bu, Vidit en andere Matlakovs. En het lijkt me niet ondenkbaar dat iemand uit de eerste groep het haalt, iemand met de ervaring van een Grischuk of een Aronian. En wie weet waar een jeugdige outsider zoals Maghsoodloo kan eindigen?
Een en ander zal ook wel afhangen van tegen wie je speelt. Na de rustdag krijgt Alekseenko zo Carlsen voor de kiezen – het kon makkelijker – en is er Grischuk–Caruana, twee kandidaatrijpe kandidaten (van wie één al gekwalificeerd) tegen elkaar. De anderen vooraan hebben het op papier iets makkelijker, maar indien succesrijk krijgen ze daarna de hoogste tenoren. We zien het vanaf donderdag.