Babytaal, zou je denken, maar voeg er Steel aan toe en de hele schaakwereld veert op. Ja, januari, Tata Steel-maand in Wijk aan Zee, is niet ver meer en de eerste concrete gegevens omtrent de 2023-editie van het enige echte schaak-Wimbledon brengen allerlei (schaak)media aan het zingen. Straks meer daarover, het is tenslotte nog geen januari, want sinds enkele jaren heeft Tata Steel nog een ander tornooi te bieden, te weten Tata Steel Chess India Rapid & Blitz in Kolkata (het vroegere Calcutta), en dat is nu bezig.

Het is de 4^de editie van een tornooi dat begon in 2018, in 2019 deel uitmaakte van de Grand Chess Tour en nadien niet meer, en dat in 2020 niet doorging, zoals vrijwel alles toen niet doorging, en dat vorig jaar gewonnen werd door Erigaisi (rapid) en Aronian (blitz). In beide onderdelen zijn er 10 deelnemers (meestal maar niet noodzakelijk dezelfden), en net zoals in de Grand Chess Tour speelt men 9 ronden rapid en 18 ronden blitz. Een belangrijke nieuwigheid is dat de dames hun eigen editie krijgen (rapid & blitz) met, nota bene, hetzelfde prijzengeld. Them too, kortom.

Bij de heren (gelukkig eens) geen Carlsen maar wel een leuke mix van ‘oud’ en ‘jong’ geweld: Nakamura, So, Mamedyarov, Gukesh, Vidit, Maghsoodloo, Erigaisi, Abdusattorov, Praggnanandhaa (enkel blitz), Nihal en Sethuraman (enkel rapid). Ook een damesveld dat kan tellen: Koneru, Anna en Mariya Muzychuk, Dzagnidze, Harika, Vaishali, Ushenina en enkele vooralsnog minder bekende namen zoals Savitha (nog maar 15, maar al 2411 ELO sterk), Kiolbassa  (schitterde al op de Olympiade, met een 9/9), Agrawal (enkel rapid) en Kulkarni (enkel blitz). De resultaten krijgt u later nog wel, ik verklap nu alvast dat Mamedyarov (heren) en Dzagnidze (dames) alvast oerend hard van start gingen, ieder met 3/3.

En nu dat andere Tata Steel, in Wijk aan Zee (13-29 januari 2023), dat voor z’n 85^ste editie bij monde van o.m. Giri het “strongest field ever” aankondigt. Ach, wat superlatieveren we toch graag: het is klinkklare nonsens, want in het voorbije decennium (terug tot in 2010) is de komende editie pas de 9^de sterkste (gemiddeld ELO: 2742, topjaar was 2012 met 2755). Natuurlijk, als je rekening houdt met het feit dat de participerende jeugd nog lang niet op zijn beste ELO staat, dan kun je misschien wel zeggen: potentieel sterkste veld. Het hangt er maar vanaf hoe je een en ander berekent en wat je vindt dat mag meetellen. Hoe dan ook, het ís een sterk veld, laat daar geen twijfel over bestaan.

Te beginnen met Carlsen, de Onvermijdelijke, wis en zeker z’n 9^de eindzege najagend. Vervolgens top 10-ers Ding, Caruana, Giri en So, van wie de laatste drie óf 1 eindzege op de teller hebben, óf die ei zo hadden. Dan nog drie top 20’ers, die nog tot de gevestigde orde kunnen worden gerekend: Rapport, Aronian en Duda. Tot slot 6 jongelui die tot het kruim van de elite van morgen zullen behoren (en eigenlijk al tot die van vandaag): Gukesh, Erigaisi, Abdusattorov, Keymer, Van Foreest (ook ex-winnaar) en Praggnanandhaa. Tornooidirecteur Jeroen van den Berg zal wel gelijk hebben als hij zegt dat er “grootse partijen” kunnen worden verwacht en met spanning uitkijkt naar de confrontatie van de aanstormende jonge talenten met de gevestigde waarden.

Een succesvolle mix van ’s werelds elite en het beloftevolste jonge grut. Klinkt allemaal heel mooi, maar het verhult tegelijk dat niet alles zo smetteloos is als het lijkt. Twee namen schitteren door afwezigheid. Geen Niemann, die vroeger al te kennen gaf dat de organisatoren de onderlinge communicatie opschortten (ergo: hem de facto als deelnemer uitsloten) nadat Carlsen hem van valsspelen had beticht, iets wat die impliciet bevestigden met hun reactie – “We zijn met veel spelers in onderhandeling, dat betekent niet automatisch dat ze ook zullen deelnemen.” – en gelet op het feit dat je niet eens tot twee moet kunnen tellen om te begrijpen dat Carlsen én Niemann geen optie was en dat de keuze Carlsen óf Niemann al evenmin een hersenkraker kon zijn. Ook geen Firouzja, wat inhoudt dat de plooien na het incident van vorig jaar niet gladgestreken zijn. Het zegt niets over of en zo ja welke pogingen daartoe ondernomen zouden zijn en wie desgevallend de onwillige is geweest, maar dat de jongeman in kwestie er niet bij is, oogt niet fraai. Ik laat in het midden of het jammer is dan wel een misser, maar in deze heb ik wel zoiets van “We are not amused …” (zoals Queen Victoria ooit zou gezegd hebben).