Nieuws dat niet meer heet van de naald is, maar nog wel warm. Op de prille leeftijd van 12 jaar, 7 maanden en 17 dagen is het volgende Indische wonderkind, D. Gukesh (foto: 2de van links, straks iets over de naam), tweedejongste GM ooit geworden. Hij miste het record van Karjakin met amper 17 dagen, en is een kleine drie maanden sneller dan de vorige tweede, het Oezbeekse toverjonkie Javokhir Sindarov. Die had op zijn beurt de vorige Indische mirakelknaap Praggnanandhaa met 3 dagen geklopt. Wat gaan we nog beleven? _LEESMEER_
De jonge Gukesh sprokkelde in een recordtempo zijn normen bij elkaar. Nu ja, bij die kleine genieën gaat het natuurlijk altijd snel, maar in oktober 2017 had hij nog niets en 16 maanden later had hij al zijn IM- en GM-normen op zak. In maart 2018 was hij officieel IM geworden en een maand later, in het Bangkok Open, volgde zijn eerste GM-norm. Met enige controverse, want in de 4de ronde versloeg hij Nigel Short, omdat die, in duidelijk betere positie, domweg vergat zijn klok in te drukken. De spontane blijdschap van snotneus Gukesh bij deze onverhoopte meevaller kon de Brit maar matig appreciëren, en dat is eufemistisch verwoord. Nu ja, hoe zou je zelf zijn, op die leeftijd (“Maar mijnheer, ocharm toch, wat een pech voor u! Mag ik u mijn deelneming betuigen?”). Enfin, onze jonge held speelde onverstoord verder naar 7/9, meer dan goed voor een eerste GM-norm.
De tweede GM-norm kwam er echter vorige maand pas, in het Orbis 2 GM Round Robin in Paracin, Servië. Sinds de eerste had Gukesh liefst 14 tornooien gespeeld, maar nergens voldoende gescoord voor zijn tweede norm. In Paracin startte hij echter met een 4/4, om vervolgens te finishen met 7,5/9. Bingo! Meteen daarna volgde het Sunway Sitges Open in Spanje. Als hij daar zijn derde norm behaalde, zou hij Karjakin van zijn troon stoten als jongste GM ooit, maar hij scoorde met 6,5/10 net een halfje minder dan vereist. In het net afgelopen Delhi International GM Open 2019 was het wel raak. Hij scoorde het beslissende punt één ronde voor het einde, en dat hij in de laatste ronde verloor, kon de pret niet meer drukken.
Indië is een groot land, met heel diverse tradities op het gebied van namen (ik had het er al eens ooit over), waarover zo dadelijk meer, maar de streek van Chennai (vroeger: Madras), de hoofdstad van de deelstaat Tamil Nadu, helemaal in het zuiden (midden en oostkant), brengt wel heel wat schaaktalent voort. Iedereen kent natuurlijk Anand, maar wie al eens wat meer namen tegenkomt, herkent vast ook Sethuraman, Karthikeyan, Sasikiran en Naranayan (Adhiban is ook min of meer uit de buurt). En nu dus, na Praggnanandhaa, ook Gukesh. Die snotapen hebben trouwens veelal een schaakboost gekregen dankzij Anand, herinner u de WK-strijd met Carlsen in Chennai, 2013, ook al speelde Vishy daar zijn wereldtitel kwijt aan de Noor.
Ik zei al dat Indische namen een raar zootje zijn. De man die wij Anand noemen en van wie we misschien denken dat Viswanathan of Vishy zijn voornaam is, heet effectief Anand, d.w.z. het is eigenlijk zijn voornaam. In feite moeten we het omdraaien: Anand Vishwanathan (met h!), maar Vishwanathan is geen familienaam maar gewoon de naam van zijn vader (die heette trouwens Vishwanathan Krishnamurthy, en u raadt het al …). Iets gelijkaardigs heb je bij Praggnanandhaa. Dat is zijn voornaam. Vaak lees je Praggnanandhaa R. (of omgekeerd), of voluit Praggnanandhaa Rameshbabu (of …), maar opnieuw, die toevoeging betreft de naam van de vader. De zus van Praggnanandhaa (schaakt ook heel aardig en) heet trouwens Vaishali R. (of …) en dan raadt u meteen dat dezelfde vader in het spel is. Dat brengt ons tot slot weer bij Gukesh. Die heet meestal zo, of D. Gukesh (of …), maar voluit is het of Dommaraju Gukesh (of …). Verwarrend, want waarom zet ik die letter en de vadersnaam nu vooraan, en bij de anderen omgekeerd? Tja, het is gewoon wat ik vaker tegenkom, maar omgekeerd mag het dus telkens ook. Als u maar onthoudt dat het gebruikelijkste deel van de naam de voornaam is en dat we die moeten zien als dé naam. Let wel: in andere Indische staten en regio’s gelden weer heel andere regels …
Tot slot. Om het Indisch jong geweld nog even te plaatsen: het land heeft ’s werelds nummer 1 bij -11: Raahil Mullick, bij -12: Gukesh, bij -13: Praggnanandhaa en bij -14: Nihal Sarin. Wat een weelde! U herkent ze, als de bijgevoegde foto het toelaat, in de gegeven volgorde (van links naar rechts). Er staat zo’n kleine 10.000 ELO* op die foto …
*Om precies te zijn, op 1 januari 2019: 9868.
Addendum (voor de liefhebbers)
Dit is, wat jongste-ooit-GM’s betreft, de huidige top vijf (gebruikelijke naam vetgedrukt):
1. Sergey Karjakin (Rusland): 12 jaar, 7 maanden, 0 dagen
2. Dommaraju Gukesh (Indië): 12 jaar, 7 maanden, 17 dagen
3. Javokhir Sindarov (Oezbekistan): 12 jaar, 10 maanden, 8 dagen (of 10, of 5)
4. Praggnanandhaa Rameshbabu (Indië): 12 jaar, 10 maanden, 13 dagen
5. Nodirbek Abdussatorov (Oezbekistan): 13 jaar, 1 maand, 11 dagen
O ja, Carlsen, vraagt u? Die staat op 7. En nu we toch bezig zijn: Caruana is nummer 36 en Fischer nummer 51. Yifan Hou is de eerste vrouw, op 22, ruim voor (de sterkste ooit) Judit Polgar: 48.