Vandaag is in de Saoedische hoofdstad Riyad het Wereldkampioenschap Rapid van start gegaan. Het loopt over drie dagen, met telkens 5 ronden per dag. De winnaar volgt de vorige wereldkampioen op, de Oekraïner Vassily Ivanchuk. Onmiddellijk daarna begint het tweedaagse Wereldkampioenschap Blitz, met 11 ronden op de eerste dag en 10 op de tweede. Regerend wereldkampioen is Sergej Karjakin, die vorig jaar won voor Carlsen en zo een kleine revanche beet had voor _LEESMEER_zijn verlies tegen de Noor in het klassieke WK.
Ook de dames gaan de strijd aan, voor de eigen twee wereldtitels, beide momenteel in het bezit van de Oekraïense Anna Muzychuk (foto), en dat brengt ons meteen in politieke toestanden. Muzychuk weigert namelijk deel te nemen vanwege de kledingvoorschriften in het land, ook al gelden die niet in het tornooi zelf: zo zou zij buiten het schaakgebeuren een abaya moeten dragen (een lange, losse en meestal zwarte jurk “van top tot teen”, m.a.w. die de haren bedekt en tot op de grond reikt) en daar zei ze kort en krachtig “Ah, ba nee!” op. Een hoofddoek, tot daar aan toe, vond ze, maar er zijn grenzen. Te vermelden is bovendien dat dit het eerste schaaktornooi is dat in Saoedi-Arabië wordt toegelaten. De hoogste religieuze baas verbood het schaken vorig jaar nog – het was “tijdverlies” en kon alleen tot “ongewenste rivaliteiten” leiden – maar Mohammed bin Salman, de huidige kroonprins, is al enkele maanden doende om het streng conservatieve moslimland een iets moderner profiel aan te meten. Nog niet genoeg voor Anna weliswaar.
En daarmee zijn we niet eens klaar met het politieke gerotzooi in de marge. De Saoedi’s vertikten het ook om visa te verlenen aan de Israëlische spelers, zodat de zeven gegadigden de facto van deelneming zijn uigesloten. Waarop de Israëlische federatie uiteraard protesteerde en in hoofde van de spelers compensaties eiste voor de geleden professionele en economische schade. Bovendien zouden alle toekomstige evenementen in het land stante pede moeten worden geschrapt. Misschien toch eens nadenken over de kandidaturen voor wie je zulke tornooien laat organiseren …
Er werd ook nog geschaakt. Na 5 ronden delen Fedoseev en Jobava de leiding, met 4,5/5. Ze worden op een half punt gevolgd door o.a. – ik beperk mij tot de bekendste namen – Grischuk, Svidler, Anand en Rapport. (Klassiek) wereldkampioen Carlsen volgt met 3,5/5, samen met o.a. Bu, die hem een nieuwe optater gaf na hem eerder uit de World Cup te hebben geknikkerd, Ding, Leko en de jonge Jorden van Foreest. Opvallende namen in de groep met 3/5 zijn Mamedyarov, Nepomniachtchi, Duda, Ponomariov, Le en Karjakin. Vervolgens, met ‘maar’ 50%, luitjes als Ivanchuk, die z’n rapidtitel niet lijkt te gaan verlengen, Kazimdzhanov en Aronian. De rest (bv. MVL: 2/5) laten we buiten beschouwing: hadden ze het maar beter moeten doen!
Bij de schone sekse voert Wenjun Ju de stand aan, met een volmaakte 5/5. Een vol punt verder vinden we o.a. klassiek wereldkampioene Zhongyi Tan, Dronavalli en Goryachkina, net nog winnares in Sint-Petersburg. Met 3,5/5 volgen o.m. Lei, Gunina, Kosteniuk en Girya en verder heel veel onbekendes. De enige echte sterkste, Yifan Hou, is er uiteraard en helaas weer/ook niet bij, maar ze komt in januari wel naar Wijk aan Zee, voor Tata Steel 2018. Allen daarheen!
Muzychuk schaakte afgelopen jaar in Iran, met hoofddoek. Bij dit toernooi was het dragen van een hoofddoek niet verplicht. “Abayas only need to be worn in public places i.e. If you go shopping to some malls or visit some historic sites. In the hotel, when you get off the plane, on the buses to and from the venue, and at the playing venue there is no need to wear any abaya. This has been agreed with the General Sport Authority.”
@ (anonieme) Schaker
Je begint over de hoofddoek, maar je citaat gaat over de abaya, het traditionele, het hele lichaam bedekkende gewaad dat vrouwen in het openbaar moeten dragen in Saoedi-Arabië. Laat ik erbij vermelden dat ze, in datzelfde openbaar, ook niet zomaar alleen mogen rondlopen. De essentie is echter dat jij of ik niet in de plaats van die vrouwen moeten willen bepalen waar “in het openbaar” precies is, ergo of en hoe acceptabel dat voor hen is. Als man kan ik bv. wél gaan winkelen of een historische site bezoeken, als vrouw alleen met zo’n abaya en bedekt hoofd (en in ‘bevoogdend’ gezelschap). Ik zou dat soort beperkingen als man ook niet kunnen appreciëren en ik wil dan ook aan geen enkele vrouw zeggen dat ze dat, zelfs voor ‘de goede zaak’, maar hoeven te pikken.
Verder heeft Muzychuk zelf te kennen gegeven dat een hoofddoek voor haar zo’n beetje de grens was. Dat verklaart de schijnbare tegenspraak die je in haar keuzes zoekt.
Op haar Facebookpagina zei ze ook:
“In a few days I am going to lose two World Champion titles – one by one. Just because I decided not to go to Saudi Arabia. Not to play by someone’s rules, not to wear abaya, not to be accompanied getting outside, and altogether not to feel myself a secondary creature. Exactly one year ago I won these two titles and was about the happiest person in the chess world but this time I feel really bad. I am ready to stand for my principles and skip the event, where in five days I was expected to earn more than I do in a dozen of events combined. All that is annoying, but the most upsetting thing is that almost nobody really cares. That is a really bitter feeling, still not the one to change my opinion and my principles. The same goes for my sister Mariya – and I am really happy that we share this point of view. And yes, for those few who care – we’ll be back!”
Tot slot: het is ieders eigen keuze om dergelijke ‘omstandigheden’ al dan niet te accepteren. Je hoeft het er niet mee eens te zijn, maar je kunt het ten minste respecteren. Er zijn ook schaaksters die net wel deelnemen, omdat ze denken dat hun deelname het lot van (schakende) vrouwen in dat land / die landen kan helpen verbeteren. Ik heb daar ook mijn twijfels over, maar ik respecteer het.