Woensdag (20 juni) begon in Parijs het 2^de luik van de Grand Chess Tour (GCT), dat net zoals het Leuvense Your Next Move van nog geen twee weken geleden het format had van een rapid-en-blitztornooi: 9 ronden rapid (waarvan de punten dubbel tellen, dus max. 18/9) en 18 ronden blitz (max. 18/18, beide samen 36/27) respectievelijk op dagen 1-3 en 4-5. Bij de reguliere 9 deelnemers voegde zich deze keer Kramnik (in Leuven was het Giri, maar de wild cards komen natuurlijk niet in aanmerking voor de GCT-eindoverwinning). _LEESMEER_

Wie dacht dat de eigenheden van het snelschaak (blunders! door de klok gaan! naar ’t toilet moeten! …) zouden maken dat het toeval weer een grote rol zou spelen, kreeg hooguit gedeeltelijk gelijk. De ‘betere’ snelschaker’ dreef doorgaans weer boven, zijn tegenpool dobberde vaker aan de andere kant van de waterspiegel. Wat niet betekende dat die zelden gewonnen stellingen wist te versieren. Ze ook winnen lag alleen wat moeilijker.

Rapid, dag 1 (ronden 1-3). Aronian, die tegen Grischuk trouw bleef aan z’n Gesloten Siciliaan (“Het is niet goed maar we hebben lol!”), en So (tegen Caruana) waren de eerste winnaars. In ronde 2 kreeg de winnaar van Leuven op z’n beurt z’n eerste opdoffer, van Mamedyarov, terwijl Anand zich mee aan kop nestelde, na winst tegen Kramnik. So sloeg meteen terug, te meer omdat MVL in een gelijke stelling net iets te nonchalant voortzette. Intussen boekten ook Kramnik en Grischuk hun eerste zege, resp. tegen Mamedyarov en Caruana. Een echte nagelbijter, en de langste partij van de dag, was Karjakin–Nakamura, dat na ruim 80 zetten in remise eindigde. Na afloop dus drie leiders, met 4/3 (dubbele punten!), Aronian, Anand en So, en van die drie had enkel So geschitterd in Leuven.

Rapid, dag 2 (ronden 4-6). Men begon wat vroeger, om 12 uur i.p.v. 14 uur, want sommigen, naar verluidt de Franse TV-crew, wilden de WK-wedstrijd Frankrijk-Peru kunnen zien. Het ‘vroege’ uur – was iedereen wel goed wakker? – zat er mogelijk voor iets tussen, maar de aanvangsronde werd een lekker slagveld: slechts één remise, en vier beslissingen: twee bij het leidende trio (Aronian, So), en verder Grischuk en Nakamura. Opvallend: Kramnik (tegen So) blunderde z’n volledige madame weg, weliswaar in verloren stelling én tijdnood. In de 5^de ronde bleef het So voor de wind gaan: Grischuk ging onnodig in de fout en dus voor de bijl. Ook Karjakin kon uithalen, tegen Mamedyarov. Dat deed hij, als enige, opnieuw in ronde 6, nu met Kramnik als lijdend voorwerp. Standgewijs stond So nu alleen eerst (9/6), een punt voor Aronian en Karjakin, en twee voor Anand en Nakamura.

Rapid, dag 3 (ronden 7-9). Ronde 7 zag (pas) de eerste zege van Vachier-Lagrave, tegen Mamedyarov, en van Caruana , tegen Kramnik, die weliswaar nog geen topvorm had laten blijken, maar anderzijds had Caruana al behoorlijk wat gewonnen of te winnen stellingen verknoeid. Voorts remises voor de beste vijf van het moment, zodat er vooraan niets veranderde. Anand en Nakamura maakten er een spektakel van in ronde 8: de Indiër gaf eerst de kwaliteit en ruilde vervolgens z’n dame voor twee torens, maar de Amerikaan vond de goede antwoorden en uiteindelijk de weg naar winst. Caruana behaalde zowaar z’n 2^de opeenvolgende zege, ten koste van ex-leider Aronian, en ook Mamedyarov was nog eens aan het feest, tegen Grischuk. In de laatste ronde ging Aronian weer onderuit, was getekend: Vachier-Lagrave, die net als Caruana vandaag 4/3 (2+, 1=) scoorde. Met een stukoffer dat wellicht correct was maar niet goed uitgevoerd versloeg Kramnik z’n landgenoot Grischuk, die de juiste verdediging niet vond. Verder weer remises, zodat So, vandaag ‘maar’ 50%, met 12/9 alsnog winnaar werd van het rapidgedeelte, net als in Leuven. De concurrentie zat hem deze keer wel dichter op de hielen: Nakamura en Karjakin volgden op slechts één punt, en geen drie, zoals de naaste achtervolgers in Leuven. De volgende drie, Aronian, Anand, Vachier-Lagrave hadden al wel drie punten achterstand. Op naar de blitz-krieg!

Blitz, dag 1 (ronden 10-18). Vandaag ging Karjakin ervandoor, met 6,5/9: liefst 6 keer haalde hij de volle buit binnen, al verloor hij ook 2 keer (de resterende partij was remise). Vachier-Lagrave behaalde ‘maar’ 4 zeges (naast 4 remises) en leed ‘maar’ 1 nederlaag, en eindigde op een half punt (6/9). Derde werd Nakamura, met een overwinning minder en een remise meer: 5,5/9. Verder volgden Aronian (5/9) en Mamedyarov (4,5/9) en dan pas So (4/9), die zijn leidersplaats van het rapidgedeelte meteen goed kwijt was, al bleef hij in de buurt. Aan de leiding ging nu Karjakin (17,5), voor Nakamura 16,5 en So (16).

Blitz, dag 2 (ronden 19-27). De slotdag begon met een remise tussen Nakamura en Karjakin, waardoor So een halfje kon inlopen (ten koste van Vachier-Lagrave). Vervolgens won Nakamura (van Anand) en speelden de andere twee remise (So tegen Aronian en Karjakin tegen Grischuk). Een ronde later won Karjakin weer (van Kramnik), terwijl So en Nakamura het moesten stellen met een puntendeling (resp. tegen Mamedyarov en Grischuk). Na het eerste derde van de dag hadden ze alledrie een 2/3 en was er bovenaan niets veranderd. Enkel Aronian had een halfje beter gescoord, maar die stond nog ruim uit de buurt van de top (op 3 volle punten).

In ronde 22 vielen er overal halfjes, behalve voor Mamedyarov en Caruana (1-0). De eerstvolgende winst was voor Nakamura, die Kramnik zijn 5^de (!) nul van de dag aansmeerde (en z’n 6^de opeenvolgende nul). Weer werden verder alle punten gedeeld, wat de Japanse Amerikaan op een halfje van leider Karjakin bracht. Het volgende halfje kwam precies een ronde later: Karjakin verloor van Anand, So en Nakamura slopen naderbij na remise tegen resp. Kramnik en Aronian, en daarmee deelden Karjakin en Nakamura nu de leiding, met So op 1 punt. De rest van de bende stond ver genoeg om nog nauwelijks kans te maken, al zou een ereplaats er nog wel kunnen inzitten.

Het laatste triplet zag meteen de 2^de opeenvolgende nederlaag van Karjakin, nu tegen Vachier-Lagrave. Nakamura en So, tegen elkaar, profiteerden met remise. Eerstgenoemde ging nu alleen aan de leiding, Karjakin en So volgden op respectievelijk een half en een heel punt. Niets was al beslist. In de voorlaatste ronde nam Nakamura een optie op tornooiwinst: hij won als enige, van Mamedyarov, terwijl de verzamelde concurrentie niet verder kwam dan remise. Enkel Karjakin kon de Amerikaan nu nog bijbenen, tenminste als die z’n laatste partij verloor. Het zag er wat minder spectaculair uit dan in Leuven, waar de drie pretendenten op de eindwinst alle drie verloren in de laatste ronde.

Toch viel er nog wel wat te beleven. Het minst misschien bij Karjakin: remise tegen  Mamedyarov na 25 zetten. We zagen het bij de Rus al vaker in zo’n laatste ronde: geen risico’s en/of geen ambitie, maar in dit geval was de eindwinst meteen ook buiten bereik. Dan deed So meer moeite, met 35 zetten tegen Anand en ergens de iets betere positie, maar zonder er iets uit te kunnen puren. Nakamura kon dus weinig gebeuren, maar hij speelde ook nog met wit tegen Caruana, die niet zo’n held is in het snelle schaak. Alleen kwam die in een knal gewonnen stelling en zag het er lange tijd niet naar uit dat de leider zonder kleerscheuren de ultieme ronde zou overleven. Caruana zou echter Caruana niet zijn als hij, in een blitzpartij dan toch,  zo’n zekere winst niet naar de Filistijnen zou weten te spelen en rond zet 60 stond het boeltje weer mooi gelijk. In de volgende helft van de partij, m.b. op zet 79, blunderde hij nog maar eens, van niets naar +128,07 voor wit, maar ook Nakamura gooide de winst nog eens flink het raam uit: op zet 89 was “the position” weer helemaal “equal”. Even later ging Caruana weer wat liggen prutsen, en uiteraard wou Nakamura niet onderdoen: het ging van gelijk naar winst naar gelijk, en nog een paar keer, maar uiteindelijk bracht Caruana die ene  uitspraak van Tartakower in de praktijk: de laaatste blunder is beslissend. Nakamura gered, al hoefde dat niet eens voor de eindwinst, maar de partij had wel 122 zetten geduurd en dat siert de twee.

De prijzen (en dan komt – louter toevallig – volgende dinsdag voor de geest). Eindwinnaar van het GCT-tornooi van Parijs is Hikaru Nakamura, met 23/27, voor Karjakin met 21,5/27 en So met 21/27. Nummers 4 en 5 zijn resp. Aronian (20/27) en Vachier-Lagrave (19,5/27). Het is dezelfde ‘bende van vijf’ als in Leuven, alleen in iets andere volgorde. Dat heeft meteen nogal wat repercussies voor de voorlopige GCT-stand. Winnaar Nakamura krijgt 13 punten, de volgende vier resp. 10, 8, 7 en 6. Na twee luiken staat So (nog steeds) op 1, met 21 punten. Op 2 staat Nakamura met 20 punten, op 3 Karjakin met 19. Er is dan al een kloof van vier punten: 4^de is Vachier-Lagrave met 15, 5^de Aronian met 13. Wie dan volgt, is al bijna van geen tel meer, omdat enkel de vier bestgeplaatsten na de vier reguliere GCT-luiken de beslissende play-off zullen spelen. Voor de heren in de onderste helft is het al bijna niet meer haalbaar om zich in dat illustere kransje te plaatsen, al kan het effect van het laatste luik – de Sinquefield Cup in Saint Louis – hier misschien een rol spelen: het is het enige luik met klassiek schaak, en er zijn ruwweg de helft meer punten te verdienen. Net in zo’n tornooi mag je ook verwachten dat notoire ‘slechte’ snelschakers als Caruana meer kans maken om mooi uit de hoek te komen en zodoende een flinke inhaalbeweging te maken (al staat die al wel 17 punten achter leider So en 11 achter het nummer 4). Maar dat kan nooit volstaan als de grootste kanshebbers telkens in de bovenste gelederen eindigen: de goede all-round’er is niet zomaar weg te zetten. Prognose: het zijn vooral de eerste drie en het nummer 4 of 5 die in aanmerking zullen komen. En als er nog een ander tussensukkelt, dan is het er maar één … Afwachten, en zien of we beter doen dan Achilles de kat, Paul de octopus, Kevin de WKavia, Nudy de naaktslak of de hond van Sporza Live (naam kwijt, helaas).