Beter laat dan nooit, dit verslag, en wellicht weet u al iets/alles van de ontknoping, maar het is vaak leuk om je er nog eens – nagenietend – in onder te dompelen. Eerst nog een weetje om de wenkbrauwen mee te fronsen: niet alleen vindt het WK Rapid en Blitz dit jaar plaats in Riyad, de hoofdstad van Saoedi-Arabië, wat contrastgewijs opvallend is omdat het land tegenwoordig op bepaald vijandige voet staat met o.m. Qatar, waar het WK vorig jaar plaatsvond (m.n. in Doha), maar het blijkt dat FIDE in één keer een 3-jarig contract met de Saoedi’s heeft afgesloten! Voor wie Gens una sumus nu niet echt een halszaak is … ­_LEESMEER_

In de 11^de ronde profiteert Carlsen via een zege op Pantsulaia van de remises van de anderen om zich ook tot op een half punt van leider Fedoseev te hijsen. Het drietal Anand, Svidler, Wang staat erbij (en kijkt ernaar hoe de Onvermijdelijke helemaal terug is). Bij de dames vallen in de voorste gelederen de nodige beslissingen. Ju wijst Dzagnidze terug, Dronavalli verslaat Danielian en Lei haalt het van Pham, die haar 2^de nul op rij incasseert. Ju leidt met een vol punt voor Lei, Goryachkina en Dronavalli. Gaat het tussen die vier?

Een beslissend drama voltrekt zich in de 12^de ronde, in de partij Fedoseev–Carlsen, waar de Noor weer zijn typische zelf uithangt door in een volkomen gelijkstaande stelling te gaan persen en wringen tot Fedoseev, op zet 70 nota bene, een eerste keer mistast, en even later (74^ste zet) een tweede keer. Carlsen slaat er ook nog twee keer naast, maar op dat moment is het kalf van Fedoseev al zo verdronken dat het niet meer uitmaakt. Op borden 2 tot 5 wordt niets beslissends bereikt, en dat betekent dat Carlsen de nieuwe en ook enige leider wordt, met een half punt op de onfortuinlijke Fedoseev en het drietal Anand, Svidler en Wang. Achter die vier drummen hoe langer hoe meer groten: u kent natuurlijk Bu, Nepo, Grischuk, Mamedyarov, Yu en Ding, maar bonte schuivers als Rakhmanov, Onischuk, Artemiev, Safarli en Mamedov zijn nauwelijks minder te duchten. Talent drijft boven, zoveel is zeker. Bij de dames eindigen Ju–Dronavalli en Goryachkina–Lei in remise, waardoor de top 4 niet verandert. Ju’s naaste concurrentes krijgen op de 2^de plaats wel het gezelschap van Kosteniuk, Danielian en Atalik. Wie dan volgt, bespaar ik u wegens te onbekend. Tijd genoeg als ze nog verder zouden opklimmen. Twee namen die u wel kent: klassiek wereldkampioene Tan staat troosteloos in het pak, op een 48^ste stek, met 6/12, en 16 plaatsen achter oude glorie Pia Cramling, die in vergelijking de eer moeiteloos hoog houdt.

In ronde 13 eindigen de eerste vier borden onbeslist, maar in het achtervolgende peloton wordt vlot gescoord: Bu kegelt Mamedyarov tegen de mat, Grischuk houdt Safarli onder de duim, Nepo blaast Rakhmanov omver en Artemiev, naar verluidt een waar sneltalent, leert Mamedov mores. Met twee ronden te gaan kan het dus nog veel kanten uit. Carlsen leidt nog steeds, met amper één halfje voor 8 andere pretendenten: Fedoseev, Bu, Anand, Svidler, Wang, Grischuk, Nepo en Artemiev. Het wordt er alleeen maar spannender op. In het rijk der vrouwen spelen leidster Ju en oud-wereldkampioene Kosteniuk remise, terwijl de concurrentie scoort dan wel ten onder gaat: Lei rijft de volle pot binnen tegen Danielian, maar Goryachkina en Dronavalli gaan onderuit, tegen respectievelijk Atalik en Shuvalova. Dat brengt nieuw bloed vooraan, terwijl de verliezers min of meer beslissend zijn teruggeslagen.

Spannender dan dit kan het nauwelijks worden. Wie dacht dat Carlsen het nu wel even zou afmaken, is eraan voor de moeite: de Onvermijdelijke bereikt niets tegen Artemiev, tot genoegen van vooral de Indische concurrentie, want in een magistrale partij schoffelt good old Anand opponent Grischuk vakkundig onder de Saoedische zoden en verder bereikt niemand meer dan iets halfs. Ongelooflijk maar waar, oud-wereldkampioen Vishy, die voor het eerst sinds pakweg de Big Bang het kandidatentornooi niet heeft gehaald (en niet goed genoeg werd geacht voor een wild card), komt gelijk met Carlsen op de 1^ste stek, voor het zestal Bu, Fedoseev, Svidler, Wang, Nepo en Artemiev. Een boel oud en jong talent daar van voor, de winnaar zal het niet gestolen hebben. In de vrouwelijke arena worden de zaken in een wel erg beslissende plooi gelegd. Ju en Lei nemen voortreffelijk de maat van de heldinnen van het laatste uur Atalik en Shuvalova, terwijl de naaste achtervolgsters niets (of nog minder) bereiken tegen eerder teruggeslagen concurrentes. De dames gaan de laatste ronde in met Ju op kop en Lei op een half punt. Dan, telkens een half punt lager, volgen Paehtz en het tweetal Atalik en Dzagnidze. Cijfermatig kunnen enkel Lei en (in veel mindere mate) Paehtz leidster Ju nog bedreigen.

De laatste ronde kondigt zich aan als minstens licht bloedstollend. Ex-aequo- en play-offgewijs zou Carlsen wel eens verveeld kunnen zitten met zijn verliespartij tegen Anand (een criterium in de tiebreakregels), dus met minder dan de volle buit mag hij eigenlijk niet tevreden zijn. De Indiër ging op bord 2 elk risico meteen uit de weg en ging al na 11 zetten handjes schudden met tegenstander Bu. Alle andere hoogste borden gaven echter beslissend vuurwerk. Svidler ging verrassend onderuit tegen Savchenko, terwijl Nepo en Fedoseev respectievelijk Wang en Artemiev in de touwen kregen. Maar de klap der klappen viel op het eerste bord: Carlsen kreeg geen greep op de zaak tegen Grischuk, en die gaf hem geen kans op een Houdini’tje toen de wereldkampioen in precaire papieren kwam te zitten: 0-1 en Carlsen naar de 5^de plaats. Wat een ontknoping! Anand, Fedoseev en Nepo eindigen met 10,5/15 samen op 1, maar volgens de tiebreakregels valt Nepo af, en dus komt er een play-off (met blitz nota bene!) tussen de oud-wereldkampioen en de jonge, getalenteerde Fedoseev, die trouwens zowat het hele tornooi aan de kop stond en een haast fatale nederlaag tegen Carlsen overleefde. Maar Vishy had jaren geleden al een dijk van een reputatie op snelschaakgebied en dat veeg je niet zomaar weg, ook niet als je Fedoseev heet en een knaljaar achter de rug hebt. Viswanathan ANAND wint de eerste partij, neemt in de tweede in dominante stelling genoegen met remise en is WERELDKAMPIOEN RAPID! Leuk detail: hij volgt zodoende dat andere oudje op, Ivanchuk, die er deze keer zowat niets van bakte.

Iets minder spannend in de vrouwelijke regionen – dat had ik wellicht beter anders geformuleerd – waar de topborden remiseerden en enkel wie voordien al tot een bijrol was gereduceerd nog eens won (of verloor). Wenjun JU volgt dus ongeslagen haar boycottende voorgangster Muzychuk op als WERELDKAMPIOENE RAPID, voor haar jonge landgenote en meest consistent aanklampende achtervolgster, Tingjie Lei. Klassiek wereldkampioene Tan, ook Chinese maar lang niet de beste, eindigt nog 18^de (startplaats: 6de!) en moet vijf landgenotes laten voorgaan …

Genoeg ge-rapid, morgen (vandaag, dus) blitz!