Ik kondigde het eerder al aan: luik 7 van de Meltwater Champions Chess Tour 2022, die zelf bestaat uit 9 luiken waarvan 6 ‘regulars’ en 3 ‘majors’, te weten de Julius Baer Generation Cup, gaat van start op 18 september en loopt tot 25 september. Het is weer een ‘regular’, wat betekent dat er 16 deelnemers zijn, die elkaar (in alle eerlijkheid) de loef proberen af te steken, eerst in een round robin voorronde, waarna de 8 besten elkaar partij geven in een knock-outeindronde in matchformaat, met kwart-, halve en hele finales. Heel de Tour is trouwens een onlinegebeuren van rapidpartijen, een formule die het goed deed in Covidtijden, maar tegelijk ook nog meer geld doet stromen naar wie het al volop heeft, enkele excuus-nieuwkomers niet te na gesproken.

De naam …Generation Cup moet erop wijzen dat men in dit geval aast op een strijd tussen uiteenlopende leeftijden, niets te vroeg gelet op de kracht waarmee de jonge garde op de deur van het eliteschaak bonkt, maar zolang pakweg Daniel Dardha niet in aanmerking wordt genomen, is het meer van hetzelfde: veelal de usual suspects (oei, die uitdrukking is tegenwoordig wel wat gewaagd), aangevuld met enkele zeer selectief bepaalde gelukkigen. Ach, ik bekijk het cynisch misschien, maar de indruk overheerst toch ook wel dat deze tornooien niet louter de promotie van het schaak dienen, maar ook wel wat de financiële promotie van almaar dezelfde aloude elite.

Dat laatste is misschien niet helemaal waar, want men haalt ook enkele oude glories uit de sloot, pardon, kast: zo mogen Ivanchuk en Gelfand de oudste generatie vertegenwoordigen. Aan de jeugdige kant is gekozen voor Christopher Yoo, 15 en effectief een veeleer nieuw gezicht in dit circus, naast tieners van (al heel wat) naam, zoals Praggnanandhaa, Vincent Keymer, Arjun Erigaisi en, jawel, Hans Moke Niemann. In het midden tussen die twee leeftijdscategorieën hebben we dan de generatie in de fleur van hun schaakleven, zoals dat kan heten: de wereldkampioen zelf, uiteraard, die vast niet graag wegloopt van zo’n tornooi, verder Duda, Le, Aronian, Giri, Navara, Wojtaszek, Adhiban en Saric. Bij nader inzien, niet allemaal namen die we in vrijwel elk tornooi tegenkomen, misschien was ik dus daarnet wel te streng.

Praktisch, dan. De voorronde begint op 18 september (zondag), en men speeelt à rato van 4 ronden per dag (rapid, 15’+10”). Het speelschema is al helemaal bepaald, en zodoende weten we dat de confrontatie Niemann–Carlsen op dag 2 zal plaatsvinden, in ronde 6. De omgekeerde kleuren van hun laatste partij, wie zou het kunnen vergeten? Het is niet duidelijk wat we mogen verwachten. Is het denkbaar dat ze gewoon spelen alsof er geen vuiltje aan de lucht is? Of krijgen we opnieuw heisa? Voor ik helemaal in sensatiesferen beland: we zien het wel. Maandag, 6^de ronde, 2^de van de dag, ergens omstreeks zeven uur ‘s  ’s avonds: men begint om 18u, een ronde duurt toch wel gauw drie kwartier en er is wellicht telkens een pauze vóór de volgende ronde. Bring it on!

Uitsmijtertje: NEWS, NOT NECESSARILY BREAKING

Ik voeg er nog wat Niemann-nieuws aan toe, weliswaar al een aantal dagen oud (ergo: niet het laatste nieuws, want dat heb ik nog niet opgevangen), maar alle beetjes helpen.

Kort voor het einde van het tornooi verscheen een officiële verklaring vanwege Chris Bird, hoofdscheidsrechter van de Sinquefield Cup 2022, waarin hij reageerde op de geruchten en verdachtmakingen n.a.v. het abrupte vertrek van Carlsen en de resulterende zaak Niemann. De kernboodschap was dat het scheidsrechterteam tot dan toe “geen enkele aanwijzing (had) dat wie ook van de spelers oneerlijke dingen zou hebben gedaan in het tornooi”. Hij verwijst ook naar alle (grote) tornooien van de Grand Chess Tour en in Saint Louis in de voorbije jaren, waarin evenmin een inbreuk op de regels van de “fair play” werd vastgesteld, en gelijkaardige maatregelen werden toegepast om bedrog te voorkomen. Dat die maatregelen hier na de 3^de ronde werden opgevoerd, is gebeurd na overleg met de hoofdscheidrechter van de Grand Chess Tour, David Sedgwick, in het belang van alle spelers en het tornooi zelf. Hij vertelt er wel niet bij waarom precies. Een retorische vraag kun je zeggen – Carlsen moet wel wat gezegd hebben en al de rest volgt daaruit – maar Carlsen zegt niets, en Chris Bird zegt ook niets over Carlsen en wat die gezegd zou hebbben. Kortom, officiële verklaringen genoeg, maar een substantiële tip van de sluier oplichten, is er nooit bij. 

Op de site chessdom.com (niet verwarren met Chess.com) vind ik ook een verklaring van Garry Kasparov op z’n twitteraccount. Uit diens woorden leidt de site ten onrechte af dat Carlsen eruit trok nadat of omdat Chess.com Niemann van hun site had gegooid.Dat is bij mijn weten de omgekeerde chronologie, die berust op een verkeerde lezing van één zin uit Kasparovs verklaring. Voor de specialisten doe ik dat even in detail uit de doeken, wie er geen boodschap aan heeft, kan dit overslaan en een paar regels verder voortlezen. Dit is wat Kasparov zei: “Apparently chess.com has banned the young American player who beat Carlsen, which prompted his withdrawal and the cheating allegations.” Wat leidde tot het vertrek van Carlsen, m.a.w. waar verwijst “which” eigenlijk naar? Is het die ban vanwege Chess.com of de nederlaag van Carlsen? Het laatste, zou ik zo denken, want dat komt toevallig wel geheel overeen met alles wat, bij mijn weten, tot nu toe bekend was. Het is ook niet bepaald strijdig met de rest van de verklaring. Kasparov roept met zoveel worden om klare taal en verwerpt ‘van-horen-zeggen’-praat en cryptisch gebrabbel als schadelijk voor de schaaksport, en dat is iets wat “deze spelers, vooral de wereldkampioen, en bedrijven” zich moeten realiseren. Sponsors en organisatoren hebben geen boodschap aan een toxische omgeving zoals die soms op sociale media floreert, aldus de oud-wereldkampioen. Je kunt dat moeilijk niet zien als een duidelijke wenk aan Carlsen en Chess.com om klare wijn te schenken, en liefst snel. Wel, wat let hen?